رئیس انجمن موسیقی کرمان:
جشنواره موسیقی نواحی حق کرمان است
محمد لطیف‌کار : برگزاری جشنواره موسیقی نواحی با نام کرمان گره خورده است. دلیل اصلی آن این است که ابتکار برگزاری آن، ابتدا از کرمان آغاز شد و سال‌های زیادی کرمانی‌ها صاحب نقش اصلی در میزبانی و برنامه‌ریزی بودند و وظیفه‌ی خود را با کیفیت خیلی خوب انجام دادند.
این روزها اما شنیده‌ها حاکی از این است که قرار است این جشنواره از کرمان به شیراز برود. این خبر که موجب نگرانی فعالان این حوزه شده ما را بر آن داشت تا با «سورج یاسایی» مدرس موسیقی، آهنگ‌ساز و رئیس انجمن موسیقی کرمان تماس بگیریم و از او در مورد صحت و سقم این رویداد و مسائل مرتبط با آن پرس‌وجو کنیم. آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگو با «یاسایی» است.
آقای یاسایی! باخبر شدیم که جشنواره موسیقی نواحی امسال در کرمان برگزار نمی‌شود و ظاهرا قرار است به شیراز برود. آیا این خبر را تایید می‌کنید؟
جشنواره در سه سال گذشته در پی موافقت‌نامه‌ای که استانداری کرمان و وزارت ارشاد داشتند، در کرمان برگزار شد. طبق این موافقت‌نامه، قرار بود سه سال کرمان میزبان باشد و بعد از آن، مجدد تصمیم‌گیری شود و الان وقت تصمیم‌گیری برای تعیین میزبان جشنواره است. ۱۸ آبان‌ماه امسال و زمانی که هنوز آقای دکتر فدایی سرپرست استانداری بودند؛ ایشان به همراه آقای علیزاده؛ مدیرکل ارشاد استان و آقای حسینی؛ معاون هنری وزارت ارشاد جلسه‌ای داشتند. در آن جلسه مشخص شد که تمایل برای انتقال جشنواره به شیراز وجود دارد. بالاخره خود آقای حسینی شیرازی هستند و احتمالا این علاقه در خود ایشان وجود دارد. از آقای درویشی هم در این‌باره سوال کرده‌اند و ظاهرا ایشان هم گفته بودند اگر کرمان نشد بهتر است جشنواره در شیراز باشد. در آن جلسه اما تصمیم قطعی گرفته نشد و به جلسه‌ی دیگری موکول شد. اصل داستان این است انجمن موسیقی ایران و وزارت‌خانه نظرشان این است جشنواره‌ای که در کرمان برگزار می‌شده، به تعبیر خودشان «سوت‌وکور» بوده است. واقعیت اما این است کرمان کم‌ترین نقش را(سیاستگذاری) در جریان برگزاری این جشنواره نداشته است. دبیرخانه در تهران بوده و انتخاب گروه‌ها و همه‌ی سیاست‌گذاری‌ها را در تهران انجام می‌دادند و کرمان فقط میزبان بوده و خدماتی مثل هتل و سالن‌ها را ارایه می‌کرده و سیاستگذاری کلی دست کرمان نبوده است. سال‌هایی که آقای درویشی دبیر جشنواره بودند و کرمان میزبان بود به‌واسطه‌ی خود ایشان جشنواره روح دیگری داشت. حالا در اداره ارشاد و استانداری پیگیری‌هایی وجود دارد و امیدواریم بتوانیم جشنواره را در کرمان نگه بداریم.
در واقع ارزیابی وزارت‌خانه این بوده که کرمان نتوانسته میزبان خوبی باشد؟
خیر. می‌گویند می‌توانسته بهتر از این برگزار شود. سوت و کور بودن جشنواره را به کرمان نسبت می‌دهند؛ ما ولی دلایل را مکتوب ارسال کردیم و گفت‌وگوهای حضوری هم داشتیم و توضیح دادیم که این ارزیابی درست نیست. مشکلات از دبیرخانه بوده تا میزبان. تقریبا هم دلایل را پذیرفته‌اند. خود دبیرخانه تصمیم گرفته بود جشنواره در سطح استان برگزار شود و این باعث ایجاد مشکلاتی شده بود؛ مثلا در یکی از شهرستان‌ها جشنواره با یک جشن مذهبی مقارن شده بود و مثلا در یک پارک نوازنده‌ی مقامی لرستان اجرا داشته و همان حوالی، خواننده‌ای پاپ در آن جشن در حال اجرا بوده و این باعث شده بود که دلگیر شوند. در حالی‌که دلیل اصلی چنین اتفاقاتی آن بود که بدون بررسی دقیق، تحکم کردند که حتما در شهرستان‌ها و آن هم حتما در پارک‌های سطح شهر بخشی از جشنواره برگزار شود.
شما به‌عنوان مسئول انجمن موسیقی در جلسات تصمیم‌گیری برای جشنواره حضور داشتید و از کرمان دفاع کردید؟
بله.
در دفاع از کرمان، چه گفتید؟
ما گفتیم که اولا کرمان هرآنچه را که بر عهده‌اش بوده به بهترین نحو انجام داده است؛ از اسکان و پذیرایی هنرمندان تا جابه‌جایی ایشان در سطح استان و اختصاص بهترین سالن‌ها به اجرای هنرمندان و برگزاری خوب افتتاحیه و اختتامیه اقداماتی بود که دبیرخانه برعهده‌ی کرمان گذاشته و به شکل خوبی انجام شده است.
خودشان هم تایید می‌کنند که کرمان در انجام این مسئولیت‌ها، خوب عمل کرده است؟
بله. خود هنرمندان شرکت‌کننده تایید می‌کنند و الان متنی در حمایت از برگزاری جشنواره در کرمان به امضای جمعی از اهالی فرهنگ‌وهنر کرمانی و غیرکرمانی نیز نوشته شده؛ این اقدام در کرمان از سوی آقای صمدانی و آقای میرزایی شروع شد و ادامه پیدا کرد تا جایی که الان آقای فاروق رحمانی که از نوازندگان برجسته‌ی رباب بلوچستان هستند و یا یکی از سازندگان دوتار خراسان و جمع دیگری از هنرمندان به این جمع پیوستند و اعلام کردند که جشنواره در کرمان خوب برگزار شده و خواستار استمرار آن در کرمان هستند. کرمان حقیقتا در بحث ستادی و اجرا هیچ مشکلی نداشت اما مشکل در سیاست‌گذاری‌ها بوده است. بد نیست این نکته را هم یادآوری کنم که بخش‌هایی از جشنواره در یک دوره‌هایی رقابتی بود. فارغ از این‌که من شخصا موافق رقابتی بودن آن باشم یا نه؛ به هر حال جشنواره رقابتی حس‌وحال دیگری پیدا کرده بود. اما دبیرخانه تصمیم گرفت که بخش رقابتی را حذف کند؛ تئوری آن درست بود ولی این‌که چه زمانی آن را انجام دهند و چه چیزی جایگزین شود که جذابیت همچنان حفظ شود مسائلی بود که در آن کوتاهی شد و این، از طرف دبیرخانه بود نه کرمان. دفاع ما ازعملکرد کرمان در سال‌های میزبانی بوده که با کم‌ترین هزینه‌ای که در مقایسه با دیگر جشنواره‌ها در این سطح باور کردنی نیست، برگزار شده است. دلیل دیگری هم برای انتقال جشنواره از کرمان داشتند این بود که استان کرمان خاستگاه موسیقی نواحی نیست. ما هم می‌گوییم مگر جشنواره فیلم کودک و نوجوان که در اصفهان برگزار می‌شود، اصفهان خاستگاه فیلم کودک است؟ یا مگر همدان خاستگاه تئاتر کودک است که جشنواره تئاتر کودک را میزبانی می‌کند؟ بنابراین این دلیل، منطقی نیست. ضمن این‌که کرمان در موقعیتی قرار دارد که به خراسان و بلوچستان و لرستان و فارس نزدیک است و مرکزیتی نسبت به این مناطق که خاستگاه هستند دارد. جدای از همه‌ی این‌ها، جشنواره موسیقی نواحی در خود کرمان پایه‌گذاری شده و کرمان خاستگاه جشنواره است. ما هم در تلاشیم تا آن را در کرمان حفظ کنیم.
پس برای انتقال جشنواره، ایراد خیلی مشخصی هم عنوان نکردند.
بله همین‌طور است.
به‌جز پیگیری انجمن موسیقی آیا تا کنون استانداری و اداره کل ارشاد به‌عنوان دو نهادی که می‌توانند بر تصمیمات وزارت‌خانه اثر داشته باشند برای ماندگاری جشنواره در کرمان تلاش لازم انجام شده است؟
در چند ماهی که استاندار نداشتیم کل بحث‌های فرهنگی و هنری که یک‌سر آن به استانداری می‌‌رسید، کرمان در حاشیه بود و در واقع، در دوران سرپرستی استانداری، فرهنگ و هنر اولویت استان نبود. من هم شاید از این وضعیتی که پیش آمد دلخور باشم، ولی حق هم می‌دهم که باید ابتدا تکلیف استانداری مشخص می‌شد و بعد برنامه‌ریزی کرد. به هر حال، این چند ماه را ما عملا از دست دادیم. منتها اداره کل ارشاد خیلی جدی پیگیر بوده است. البته در حوزه‌ی فرهنگ‌وهنر با استاندار قبل اختلاف نظراتی وجود داشت و ظاهرا ایشان خیلی کمک نکرده و رویکردشان مباحث فرهنگی نبود و بیش‌تر مسائل عمرانی را مدنظر داشتند؛ به همین دلیل، در آن سه سال که جشنواره را برگزار کردیم نتوانستیم همزمان برای استمرار میزبانی رایزنی کنیم. این چند ماه هم که سرپرست داشتیم نتوانستیم پیگیری جدی داشته باشیم. در تمام این مدت اما اداره کل ارشاد خیلی تلاش کرده است و امیدوارم که به نتیجه‌ی مطلوب برسیم.
جدیدترین اقدام در این حوزه چیست؟
یک‌سری مکاتبات در حال انجام است. دو هفته پیش هم سمینار روسای انجمن‌های موسیقی سراسر کشوردر تهران بود. ما آنجا نظر استان را به‌صورت مکتوب ارایه کردیم. دو جلسه‌ی مفصل با رئیس دفتر موسیقی و رئیس انجمن موسیقی ایران داشتیم. مشکل دیگری که وجود دارد این است چون در آن سه سال که میزبان جشنواره موسیقی نواحی بودیم، از طرف استانداری کرمان خیلی پافشاری نمی‌شد، در تهران برداشتی که داشتند این بود که استان کرمان به‌اجبار جشنواره را پذیرفته است. خوشبختانه توانستیم از این بابت مسئله را برایشان روشن کنیم.
در صحبت‌هایتان بیم و امید توامان بود. در مجموع، چه‌قدر امیدوار هستید که جشنواره در کرمان بماند؟
خیلی. چون بحث میزبانی شیراز که مطرح شد خود شهر شیراز و استان فارس خیلی تلاشی نکرده‌اند تا این اتفاق بیفتد؛ شاید به این دلیل که در شیراز، دو جشنواره‌ی دیگر را دارند برنامه‌ریزی می‌کنند. ضمن این‌که برای برگزاری جشنواره در اردیبهشت‌ماه، ما هر سال حول‌وحوش آبان و آذر جلسات ستاد اجرایی را در استان داشتیم. حالا اگر جشنواره به شهر دیگری برود، نهایت از دی و بهمن بتوانند برنامه‌ریزی برای آن را شروع کنند که فرصت کافی‌ای در اختیار قرار نمی‌دهد. در حالی‌که در کرمان خیلی از ساختارها الان وجود دارد. البته این را هم بگویم که یک انتقاد به استان وارد است و آن این‌که ما در سه سال گذشته نتوانستیم از جشنواره موسیقی نواحی در حوزه‌های دیگر استفاده کنیم.
منظورتان چه حوزه‌هایی است؟ بیش‌تر توضیح می‌دهید؟
به هر حال با برگزاری این جشنواره، یک اتفاق ملی بزرگ در کرمان رخ می‌داد. در اروپا افراد بسیار زیادی هستند که علاقه‌مندند موسیقی نواحی ایران را در یک پکیج طی یک هفته ببینند. ما از همین فرصت می‌توانستیم برای رونق گردشگری استان استفاده کنیم. این کار اما نیاز به رایزنی و تبلیغات داشت. از طرفی این‌که دبیرخانه هم در کرمان و هم در تهران بود موجب شد اطلاع‌رسانی خوبی صورت نگیرد؛ تا جایی که مثلا سال گذشته تا یک روز پیش از جشنواره، خود انجمن حتی از جزییات برنامه‌ها اطلاع دقیقی نداشت. در حالی‌که در چنین رویداد مهمی همه‌ی ظرفیت‌های استان باید پای کار می‌آمدند و توریست‌ها و علاقه‌مندان موسیقی شرق را باید به این بهانه به کرمان می‌آوردیم. منتها این ظرفیت را کلا از دست دادیم. اگر بتوانیم جشنواره را در کرمان نگه داریم، باید بتوانیم در این حوزه از ظرفیت جشنواره استفاده کنیم.
