ارایه آقاعباسی و مقصودی در پاریس؛

نمایش ایرانی و تعزیه در دانشگاه بوردو فرانسه

گروه فرهنگ‌وهنر ـ هم‌زمان با برگزاری هفته‌ی پژوهش در دانشگاه شهید باهنر کرمان، همایش بین‌المللی «نمایش‌های آیینی بین شرق و غرب» از تاریخ ۱۰ تا ۱۱ دسامبر ۲۰۱۸ در دانشگاه بوردوی فرانسه برگزار شد. این همایش که با حضور پژوهشگرانی از کشورهای آلمان، اسپانیا، فرانسه و ایران همراه بود، در چارچوب تفاهم‌نامه‌ی منعقد شده بین دانشگاه شهید باهنر کرمان و دانشگاه بوردو فرانسه، برگزار و شرکت‌کنندگان درباره‌ی نمایش‌های آیینی گوناگون صحبت کردند.

دکتر یداله آقاعباسی و دکتر علی‌اصغر مقصودی از پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران به دعوت این دانشگاه برای برگزاری کارگاه در حوزه‌ی نمایش ایرانی و تعزیه در این همایش شرکت کردند و کارگاه «فنون نمایش‌های ایرانی» را به‌صورت نظری و عملی برگزار کردند.

به گزارش استقامت، همایش با سخنرانی خانم پروفسور «ویرجنیا پوستال لودرسه» رئیس کالج علوم انسانی دانشگاه بوردو آغاز شد. در پس زمینه‌ی سخنرانان افتتاحیه، تصویر زیبایی از ارگ راین خود نمایی می‌کرد. پرفسور لودورسه ضمن خوشامدگویی به حضار، ‌اظهار امیدواری کرد که برگزاری این همایش موجب گسترش و تداوم همکاری‌های بین‌المللی، خصوصا بین دو دانشگاه بوردو فرانسه و شهید باهنر کرمان شود. سپس خانم پرفسور گوتیه عضو دپارتمان مردم‌شناسی دانشگاه بوردو، عضو شورای عالی آموزش فرانسه و دبیر علمی همایش در مورد اهداف همایش توضیحاتی ارائه کرد.

در ادامه‌ی برنامه، ارتباطی تصویری به صورت زنده با پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران در دانشگاه شهید باهنر کرمان برقرار شد. ابتدا آقای دکتر آذر انداز و سپس ‌دانشجویان فرانسوی‌ای که در این پژوهشکده مشغول آموزش زبان فارسی و نیز شرکت در پنج کارگاه مرتبط هستند، در مورد دوره‌ی آموزشی و کارگاه‌ها صحبت کردند. اظهارات دانشجویان حاکی از رضایت و خوشوقتی این دانشجویان از حضور در دانشگاه شهید باهنر کرمان بود.

در ادامه، خانم کامیل شوله؛ مسئول تبادل دانشجویان دانشگاه بوردو، ضمن تشکر از مسئولین دانشگاه شهید باهنر کرمان و پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران،‌ در مورد تفاهم‌نامه‌ی منعقد شده با دانشگاه شهید باهنر کرمان توضیحاتی ارائه و اظهار امیدواری کرد که تبادل دانشجو  و همچنین سایر فعالیت‌های مشترک بین دو دانشگاه به طور مستمر و موثر ادامه یابد. این همایش، با هدف بررسی تطبیقی درام‌های آیینی در ادیان اسلام، مسیحیت و زرتشت به مدت دو روز و با ارائه ۱۰ عنوان سخنرانی و برگزاری یک کارگاه، در آمفی تئاتر دنوس واقع در کالج مردم‌شناسی دانشگاه بوردو ادامه یافت.

اولین نشست همایش با عنوان «درام آیینی و میراث پیش از اسلام»  با سخنرانی خانم سلین ریچارد پژوهشگر ارشد دانشگاه لندن پیرامون برداشت‌های آیینی متفاوت از متون یکسان آغاز شد. سپس میگوئل آنجلو آندریاس استاد دانشگاه سالا مانکا در مورد آیین‌های تطهیر در جامعه‌ی زردشتی صحبت کرد. مقاله‌ی ایشان بر اساس منابع تاریخی دین زردشت تهیه شده بود. ریاست این نشست بر عهده پروفسور آلبرتو کانترا استاد دانشگاه و رئیس مرکز ایران‌شناسی دانشگاه برلین بود.

دومین نشست روز نخست همایش با عنوان «ساختارها و آیین‌ها» با سخنرانی پرفسور آلبرتا کانترا استاد دانشگاه برلین پیرامون تحولات آیین‌ها آغاز شد. سپس دکتر لارنس دنیا کتبی استادیار دانشگاه بوردو در مورد آیین‌های عاشورایی در ایران از منظر یک مردم‌شناس به ایراد سخنرانی پرداخت.

 

کارگاه سه ساعته نمایش ایرانی و تعزیه

سپس دکتر یداله آقا عباسی و دکتر علی اصغر مقصودی از دانشگاه شهید باهنر کرمان، کارگاه خود را برگزار کردند. این کارگاه که سه ساعت به طول انجامید، شامل سه بخش بود. نخست مباحث نظری در رابطه با نمایش ایرانی و تعزیه ارائه شد، سپس برخی از فنون نمایش‌های ایرانی که در تعزیه مورد استفاده قرار می‌گیرد، اجرا و در مورد آنها توضیحاتی ارائه شد و در نهایت جلسه‌ی گفت‌وگو  برگزار شد. فنون آواز‌خوانی،‌ اشتلم‌گویی، رجزخوانی، زره‌پوشی، گفت‌وگوی دیالکتیک و نیز برخی فنون معطوف به فاصله‌گذاری،‌ در قالب صحنه‌هایی کوتاه به اجرا در آمد که به شدت مورد توجه حاضران در جلسه که ترکیبی از اساتید، پژوهشگران و دانشجویان و سخنرانان همایش بودند، قرار گرفت. در بخش گفت‌وگو،‌ مباحثی در مورد نمایش‌های ایرانی، شبیه‌خوانی،‌ فن بیگانه‌سازی در نمایش ایرانی، تئاتر اروپایی و تئاتر اوراسیایی (پیشنهاد یوجینیو باربا پژوهشگر تئاتر اودین دانمارک) به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت و به سوالات حضار پاسخ داده شد. ریاست این نشست بر عهده خانم سپیده پارسا پژوه پژوهشگر ارشد موسسه سزر پاریس بود.

در روز دوم همایش، اولین نشست با عنوان «عاشورا در دنیای امروز»، با سخنرانی خانم پارسا در مورد آیین‌های عاشورا در سنت‌ها و روزگار معاصر آغاز شد. سپس خانم سارا کلانتری؛ دانشجوی دکترای دانشگاه پاریس در مورد انعکاس واقعه‌ی کربلا در سرودهای جنگ عراق با ایران به ایراد سخنرانی پرداخت. ریاست این نشست بر عهده‌ی میگوئل آنجلو آندریاس استاد دانشگاه سالا مانکا بود.

نشست دوم روز دوم همایش با عنوان «درام‌های مسیحی» با ریاست خانم پرفسور لورنس دنیا کتبی استاد دانشگاه بوردو و با سخنرانی کتی برنارد استادیار دانشگاه بوردو در مورد نمایش‌های مسیحی آغاز شد. سپس خانم هلن زویلکنشتاین پژوهشگر موسسه سزر ادامه یافت. عنوان سخنرانی ایشان در مورد آیین‌های دراماتیک میسحی بود که به زبان فرانسه و با ترجمه‌ی انگلیسی ارائه شد. آخرین سخنران این نشست خانم پرفسور کلودین گوتیه استاد داشنگاه بوردو بود که در مورد آیین‌های تطهیر در قرون وسطی به ایراد سخنرانی پرداخت. همایش با برگزاری جلسه پرسش و پاسخ و جمع‌بندی یافته‌های همایش پایان یافت.

گفتنی است، پورفسور آلبرتو کانترا از دانشگاه برلین، پرفسور کلودین گوتیه از دانشگاه بوردو، پرفسور لورنس کتبی از دانشگاه بوردو فرانسه،‌ دکتر محمد رضا صرفی از دانشگاه شهید باهنر کرمان، سلین ردارد از دانشگاه لندن، سپیده پارسا پژوه از موسسه تحقیقاتی سزور پاریس و دکتر علی‌اصغر مقصودی از دانشگاه شهید باهنر کرمان اعضای کمیته علمی این همایش بودند.