رویارویی میراث فرهنگی و شهرداری کرمان به اوج رسید؛
آیندۀ مبهم ساروج و بام کرمان!
گروه جامعه ـ مناقشات بر سر اجرای پروژه‌های ساروج‌پارس و بام کرمان وارد دور تازه‌ای شده است. در حالی‌که دو هفته قبل، سازمان میراث‌فرهنگی کشور درباره‌ی کاهش ارتفاع مجتمع تجاری ساروج‌پارس که حریم ارتفاعی بازار کرمان را شکسته و همچنین عدم اجرای پروژه‌ی بام کرمان نظر صریح خود را اعلام کرد، یک عضو شورای شهر کرمان اما کاهش ارتفاع ساروج پارس را قابل اجرا ندانست.
به گزارش استقامت، ساخت یک سیتی‌سنتر در مجاورت بازار کرمان در محل گود تاریخی خشت‌مال‌ها که از سال‌ها قبل آغاز شده و با مخالفت از سوی گروه‌های مختلف مردمی همراه بوده همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد و اکنون و با پیشرفت پروژه معلوم شد ارتفاع آن از ارتفاع بازار تاریخی کرمان بالاتر رفته است. درباره‌ی اینکه آیا این وضعیت باید ادامه یابد یا خیر؟ محمدحسن طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی کشور دو هفته‌ی قبل به کرمان آمد و به‌صراحت اعلام کرد که خیر!
او در پایان سفر خود به کرمان که سه‌شنبه هفتم خردادماه بود، در جمع خبرنگاران حاضر شد و در پاسخ به خبرنگار فردای‌کرمان درباره‌ی ساروج‌پارس به‌صراحت گفت: «محور فرهنگی بازار کرمان فوق‌العاده مهم است و یکی از پرونده های ثبت جهانی ما در آینده است. منظر بازار حتما باید حفظ شود. ارتفاع این پروژه زیاد شده اشتباه است و حتما باید حذف شود. با هر روشی که نیاز باشد این اتفاق باید بیفتد و هیچ برو برگردی هم در آن وجود ندارد. از نقشه‌هایی که این ساختمان دارد، یک ذره کم‌تر و بالاتر نباید اجرا کنند».
پنج روز بعد و در جریان استعفای علی بهرامی از شورای شهر کرمان او در بخشی از سخنان خود این تصمیم میراث‌فرهنگی را ستود.
علی خدادادی، عضو دیگر شورای شهر اما در پاسخ به بهرامی و خطاب به میراث‌فرهنگی گفت: «مگر خواب بودید که این پروژه‌ی باعظمت ساروج می‌خواست اجرا شود؟ خودتان این پروژه را تصویب کردید. حالا اگر نیروهای خودتان خطایی کرده‌اند بروید یقه‌شان را بگیرید. امروز شهرداری این همه هزینه کرده و تمام اسکلت اجرا شده، مگر می‌شود یک طبقه را حذف کرد؟»
به گزارش استقامت، وی افزود: «خود آقایان (میراث‌فرهنگی) کم‌لطفی کرده و کارشناسی نمی‌کنند و حالا می‌آیند می‌گویند چرا این‌طور شده است؟ گذشتگان خودتان اشتباه کرده‌اند».
وی به پروژه‌ی بام‌کرمان هم که از سوی معاون میراث‌فرهنگی با اجرای آن مخالفت شد نیز اشاره و اظهار کرد: «پروژه‌ی کوه صاحب‌الزمان خیلی مخالف داشت و همین الان هم ما داریم می‌گوییم این کوه نباید بریده می‌شد ولی میراث‌فرهنگی به این پروژه مجوز داده است».
خدادادی خطاب به طالبیان تصریح کرد: «خودتان مقصرید و این‌طور نیست که شهرداری بدون مجوز کار کرده باشد. حتی زیرگذر گنبد جبلیه را شهرداری با مجوز میراث اجرا کرد». وی اضافه کرد: «وقتی کوه با این عظمت را می‌آیند برش می‌دهند؛ میراث کجا بود؟ خواب بودید؟». اکنون باید منتظر ماند تا ابعاد مختلف این موضوع آشکار و روشن شود که آیا از طرف میراث‌فرهنگی، شهرداری و یا سرمایه‌گذار در این پروژه کوتاهی شده است و آیا تصمیم میراث از سوی استان اجرا می شود یا خیر؟
برپایه‌ی این خبر، معاون میراث فرهنگی کشور در سفر اخیر خود همچنین در پاسخ به فردای‌کرمان تصریح کرد که من از همان روز اول اعلام کرده‌ام با ساخت‌وساز بالای کوه که منظر آنجا را به هم می‌زند مخالفیم و امروز هم در جلسه با استاندار محترم کرمان، خیلی روشن این موضوع را مجدد گفتم».
وی افزود: «این کوه منظر فرهنگی شهر هم است. ولی تاکنون آنجا جاده‌ی تله‌کابین را اجرا کرده‌اند که ای کاش از لحاظ مهندسی طرح بهتری را اجرا کرده بودند. کسی مخالف این نیست که مردم از آنجا چشم‌انداز شهر را ببینند و دسترسی داشته باشند البته می‌شد دسترسی پیاده‌ی خوبی از پشت منظر این کوه ایجاد کنند و اگر این‌طور می‌شد خیلی ایده‌آل بود اما متاسفانه این اتفاق به شکل دیگری رخ داده است و در این شرایط، با کم‌ترین دخالت باید این دسترسی را به اتمام برسانند ولی چیزی بالای کوه نباید ساخته شود. این را من از روز اول که آمدم گفتم و همچنان هم می‌گویم». وی در پاسخ به این پرسش فردای.کرمان مبنی بر اینکه اما شهرداری کرمان می‌گوید میراث به این پروژه مجوز داده است، اظهار کرد: «در هر دوره‌ای ممکن است فردی بدون اینکه سازمان میراث کشور در جریان باشد کاری انجام داده باشد، بدیهی است کسی که این کار را کرده خودش مسئول است. ولی از زمانی که ما آمدیم گفته‌ایم با ایجاد آن مخالفیم». طالبیان ادامه داد: «این را هم بگویم که این کوه، میراثی متعلق به یک جامعه‌‌ای غیر از جامعه‌ی کرمان است و مطالبه‌ی عمومی کشور هم این است که منظرهای تاریخی و طبیعی را حفظ کنیم و خود من نیز همواره بر این مسئله تاکید داشته‌ام و تلاش کرده‌ایم همراهی دستگاه‌های مختلف برای حفظ این منظرهای تاریخی و طبیعی را جلب کنیم». وی با بیان اینکه به کرمان اعلام کرده‌ایم که با ساخت‌وساز بالای کوه مخالفیم، توضیح داد: «قبلا به‌ویژه در دولت‌های گذشته کار طوری پیش می‌رفته که حوزه‌های گردشگری و میراث‌فرهنگی با هم هماهنگ نبوده‌اند. الان مدت‌هاست از خراسان تا کرمان و دیگر استان‌ها همه را مجاب و تلاش کرده‌ایم که یک‌پارچه باید عمل کنند. استعلام‌ها الان الکترونیکی شده و هر پروژه‌ای هرجا بخواهند اجرا کنند باید از میراث‌فرهنگی هم استعلام بگیرند. در گذشته اما نقیصه‌هایی به دلیل این فعالیت‌های جزیره‌ای بوده و اقدامات ناهماهنگی صورت گرفته است. این پروژه هم تنها یک موافقت‌نامه‌ی اصولی شش ماه دارد».
اظهارات طالبیان در حالی است که شهردار کرمان، دوم خردادماه در پاسخ به خبرنگار فردای‌کرمان مبنی بر اینکه تکلیف بام کرمان با وجود انتقادات میراثی که نسبت به آن وجود دارد چه می‌شود چرا که طالبیان دی ماه سال گذشته گفته که گزارش دقیقی از پروژه به تهران ارسال شود تا میراث نظر نهایی خود را اعلام کند؟ گفت: «از نظر ما نظر ابتدایی و انتهایی معنا ندارد. میراث‌فرهنگی در گذشته یک‌بار نظرش را داده و موافقت هم کرده است. اینکه حالا نظرش برگشته چیزی است که خودشان باید درباره‌ی آن تصمیم بگیرند اما دستگاه‌های دولتی در کشور باید در قبال مجوزهای استانی که صادر می‌شود پاسخگو باشند؛ اگر قرار باشد هرکسی ساز خودش را بزند که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود». وی در پاسخ به این پرسش که سال گذشته میراث‌فرهنگی کرمان اعلام کرد این پروژه موافقت اصولی شش ماهه داشته و دیگر تمدید هم نشده است، تکلیف این مسئله چه می‌شود؟ اظهار کرد: «اینکه موافقت اصولی شش ماهه بوده را درست می‌گویند اما برای واگذاری زمین پروژه باید معارض آنجا از جمله دکل‌ها برطرف شود که این اتفاق هنوز نیفتاده است. سرمایه‌گذار اما در این زمینه کوتاهی نکرده است و معطل رفع معارض مانده است».
عالم زاده در پاسخ به این پرسش که سال گذشته همچنین از سوی میراث اعلام شد هم جاده‌ی دسترسی هتل و هم پایه‌های تله‌کابین در حریم تخت درگاه قلی‌بیگ و باغ بیرم‌آباد و قلعه‌دختر و اردشیر است؛ برای این وضعیت چه فکری دارید؟ تصریح کرد: «این‌طور نیست. خود میراث‌فرهنگی استان کرمان نامه‌ی کتبی زده که این پروژه‌ها در حریم بناهای تاریخی آن محدوده نیستند».
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا در نهایت ممکن است به‌دلیل مخالفت‌های برخی از گروه‌های مردمی و نگرانی‌های سازمان میراث کشور پروژه‌ی هتل بام‌کرمان اجرا نشود؟ گفت: «در گذشته، شهرداری و میراث‌فرهنگی در این پروژه‌ها تعهداتی داده‌اند و قراردادهایی امضا کرده‌اند و سرمایه‌گذار هم هزینه‌هایی را انجام داده است. اگر قرار به چنین تصمیمی باشد، طی یک مسیر حقوقی شهرداری و میراث‌فرهنگی باید کار را دنبال کنند و به نظر نمی‌رسد اگر چنین تصمیمی گرفته شود سرمایه‌گذار ضرر ببیند اما شهرداری و میراث‌فرهنگی باید پاسخگو باشند».
