مقصودی، مدیر پایگاه میراث جهانی لوت:
به‌تنهایی نمی‌توانیم لوت را مدیریت کنیم
گروه جامعه – مدیر پایگاه میراث جهانی لوت با اشاره به نقش و وظیفه‌ی دستگاه‌های متعدد در این بیابان، بر مدیریت یکپارچه در این پهنه‌ی وسیع تاکید کرد.
به گزارش استقامت، دکتر مهران مقصودی، در بخشی از گفت‌وگوی اخیر خود با «فردای‌کرمان» در این‌باره با اشاره به تشکیل و برگزاری نخستین جلسه‌ی شورای راهبردی لوت در تهران گفت: «بیابان لوت عرصه و حریم طبیعی خیلی بزرگی دارد و عوامل متعددی بر حفاظت و مدیریت اثر تاثیر دارند و یک دستگاه به‌تنهایی از عهده‌ی مدیریت این کار برنمی‌آید که یک محدوده‌ی ۴۱ هزار کیلومترمربعی را مدیریت کند».
وی افزود: «از همان ابتدا که بحث ثبت جهانی لوت مطرح شد تفاهم‌نامه‌ای بین مدیران سه سازمان محیط زیست و منابع‌طبیعی و میراث‌فرهنگی بسته شد تا در مدیریت این اثر کمک کنند. بعد که پلان مدیریتی لوت را نوشتیم در شورای راهبردی مشارکت دیگر دستگاه‌ها را نیز در نظر گرفتیم». مقصودی با اشاره به عضویت نهادهایی از جمله نیروی انتظامی، وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، سازمان‌های منابع‌طبیعی و محیط زیست و زمین‌شناسی در این شورا ادامه داد: «ما معتقدیم با نگاه بخشی، مدیریت لوت امکان‌پذیر نیست بلکه مدیریت باید جامع باشد و همه‌ی کسانی که در عرصه و حریم لوت نقش و تاثیر دارند باید در این امر مشارکت داشته باشند».
وی گفت: «مثلا ما تعداد زیادی معدن در عرصه‌ی لوت داریم که ثبت شده است. وزارت صنعت و معدن در این‌باره مسئولیت دارد و ما در جلسه‌ی اخیر هیات راهبردی مصوب کردیم در عرصه‌ی بیابان لوت فعالیت معدن‌کاری ممنوع است». وی اضافه کرد: «البته معادنی که وجود دارند فعلا ثبت شده‌اند و هنوز به مرحله‌ی بهره‌برداری نرسیده‌اند؛ به‌عنوان نمونه در ریگ یلان در خراسان جنوبی ۱۰،۲۰ معدن داشتیم».
وی با بیان این‌که معدن‌کاری در حریم بیابان لوت هم در صورتی که به منظر طبیعی منطقه صدمه‌ای وارد نکند مجاز است، ادامه داد: «وزارت راه و شهرسازی نیز در جاده‌سازی باید هماهنگ با پایگاه و ضوابط جهانی عمل کند». مدیر پایگاه جهانی لوت در این‌باره توضیح داد: «اخیرا جاده‌ی شهداد ـ نهبندان در اثر سیلاب تخریب شده است؛ برای بازسازی آن، نمی‌توان در عرصه‌ی این اثر جهانی، جاده را گسترش داد یا مسیر را تغییر داد چرا که در یک عرصه‌ی جهانی، هر گونه تغییر و برداشت خاک و رسوب هم باید تحت نظر باشد. این‌که وزارت راه بخواهد بدون هماهنگی با پایگاه جهانی جاده‌‌کشی کند امکان‌پذیر نیست». وی یادآور شد: «حتی زمانی که می‌خواستیم لوت را ثبت جهانی کنیم یکی از ایراداتی که گرفته می‌شد این بود چرا این جاده از وسط عرصه‌ی بیابان عبور کرده که آن زمان، ما با ذکر دلایلی از جمله نیاز گردشگران به دسترسی این مسئله را توجیه کردیم اما اکنون هرگونه تغییری با هماهنگی پایگاه و مدیریت همه‌ی دستگاه‌هایی که نقش دارند باید در این اثر صورت گیرد». وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان این‌که در دنیا مدیریت یکپارچه را در خیلی از موارد لحاظ کرده‌اند، تاکید کرد: «درباره‌ی یک پهنه‌ی وسیعی مثل لوت هم نیاز به مدیریت یکپارچه داریم».
مقصودی همچنین درباره‌ی مشکلات مدیریت لوت در دو سال گذشته که ثبت جهانی شده، اظهار کرد: «مدیریت چنین پهنه‌ای کار مشکلی است و مسائل و مشکلات زیادی داریم. در حوزه‌ی امنیتی یک‌سری مسائل را داریم و در دیگر حوزه‌ها، مدیران مدام تغییر می‌کنند، مدیران جدید اغلب توجیه نیستند یا بخشی به مسائل لوت نگاه می‌کنند». وی با بیان این‌که یکی از مشکلات ما ورود غیرقانونی گردشگران به لوت است، افزود: «البته الان ورود گردشگر تا حد زیادی ضابطه‌مند است ولی کنترل و مدیریت بر رفت‌وآمدها در لوت به‌دلیل این‌که امکانات و نیرو نداریم، مثل دیگر مناطق مشابه در جهان نیست». مقصودی ادامه داد: «در پایگاه‌های لوت، کمبود نیروی انسانی داریم. ما هنوز یگان حفاظت لوت را نداریم. بنابراین، ورود گردشگران گاهی از مسیرهای غیرقانونی انجام می‌شود و ما هم نمی‌توانیم این پهنه‌ی وسیع را سیم خاردار بکشیم تا نیایند و با این امکانات هم، مدیریت مشکل است».
مدیرپایگاه جهانی لوت همچنین گفت: «یکی از مشکلات اصلی ما کمبود بودجه است. یونسکو حمایت مالی خاصی از ما انجام نمی‌دهد. همه‌ی دستگاه‌ها از جمله سازمان میراث‌فرهنگی هم وضعیت مالی خوبی ندارند».
مقصودی با بیان این‌که ما در زمینه‌ی آموزش با کمک بخش خصوصی اقداماتی را انجام داده‌ایم، اظهار کرد: «طراحی مسیرهای گردشگری که کار کمی هم نیست یا تهیه‌ی دستورالعمل گردشگری لوت را خودمان انجام دادیم اما در مجموع، همه‌ی اقداماتی که نیاز است، پول می‌خواهد که نداریم اگرچه در همین شرایط هم، کارهای زیادی با همراهی و تلاش همکارانم در استان‌ها انجام شده است که گزارش آن را در آینده‌ای نزدیک ارائه خواهم کرد».
متن کامل گفت‌وگوی مقصودی را می‌توانید در پایگاه خبری «فردای‌کرمان» به نشانی https://fardayekerman.ir/ مطالعه کنید.
