در جلسه ستاد عالی پسته استان کرمان مطرح شد
صدای صنعت پسته به تهران برسد
گروه اقتصاد – جلسه ستاد عالی پسته استان کرمان با حضور استاندار، اعضای هیات رئیسه اتاق کرمان، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و فعالین بخش پسته عصر چهارشنبه شانزدهم مردادماه تشکیل شد.
به گزارش خبرنگار استقامت، با وجود این‌که سال گذشته محصول پسته در استان کرمان مانند سایر استان‌های پسته‌خیز با کاهش تولید مواجه بود اما به گفته‌ی تجار پسته هنوز بخش زیادی از این پسته صادر نشده و در انبارها باقی مانده است. مشکلات برون سپاری ارزی و برگشت ارز پس از صادرات و نیز صدور بخشنامههای متعدد و مختلف از سوی بانک مرکزی رغبت تجار برای صادرات پسته را کاهش داده و این مساله سبب شده با توجه به پیش‌بینی افزایش تولید در سال‌جاری، نگرانی‌هایی برای کشاورزان و فعالین صنعت پسته ایجاد شود.
در نشست ستاد عالی پسته، مسئولین استانی دغدغه‌های تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته را شنیدند و تصمیماتی نیز گرفته شد.
نحوه برگشت ارز در سال جدید تسهیل شود
رئیس اتاق کرمان با بیان این‌که بعد از اتفاقات سال گذشته و وضعیت نامطلوب تولید و تجارت، امسال در نظر داریم قبل از آغاز فصل در جهت رفع دغدغه‌ها اقدام کنیم گفت: «امسال مسائل پسته حول چند محور ارز و انتقال ارز و نیز انباشت پسته علیرغم کمبود پسته در سال گذشته است».
سیدمهدی طبیب‌زاده افزود: «با توجه به حجم تولیدات در سال جاری اگر عدم رغبت در صادرات وجود داشته باشد بر سر محصول چه خواهد آمد؟».
وی با اشاره به تاثیر بخشنامههای بانک مرکزی بر صادرات پسته، افزود: «در سالی که بسیار کم‌محصول بوده میزان پسته‌ای که مانده قابل مقایسه با سالهای قبل نیست و الان قیمت پسته افت داشته است».
طبیب‌زاده اضافه کرد: «تخمین می‌زنند تولید امسال ۲۲۰ هزار تن است که حدود چهار برابر سال قبل است و باید نحوه‌ی برگشت ارز در سال جدید تسهیل شود».
پسته صادر نشود کشاورزان ضرر می‌کنند
در این نشست احمد خانی، نماینده خانه کشاورز رفسنجان گفت: «دولت سالهای متوالی با سیاست‌هایی که داشت، قیمت دلار را پایین نگه داشت و این سبب شد کشاورزان پسته‌کار متضرر شوند».
وی افزود: «سال گذسته سال بی‌محصولی بود و مشکلات زیادی داشتیم اما بالا رفتن قیمت دلار سبب شد پسته رشد قیمت خوبی داشته باشد».
خانی با بیان این‌که اخیرا قیمت پسته ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان افت داشته، اظهار کرد: «این در حالی‌است که سایر هزینه‌ها افزایش داشته و اگر این روال ادامه داشته باشد اول فصل باز هم قیمت افت خواهد کرد».
وی یادآور شد: «۴۰ تا ۵۰ درصد پسته پارسال در انبارها مانده و نمی‌دانم چرا تجار برای صادرت رغبت نشان نمی‌دهند. صادرات انجام نشود به ضرر کشاورزان است. راهکارها را بررسی کنید. ارز نیمایی مشکل‌ساز شده است. اگر پسته بیشتر از این افت کند ما متضرر می‌شویم».
سیف‌الدینی دبیر خانه کشاورز کرمان نیز با بیان این‌که تجار کرمانی بازار پسته را از دست داده‌اند، گفت: «یک همت جهادی می‌طلبد که از مهر تا آذر پسته صادر شود، اگر بانک مرکزی صادرکننده را محدود کند کشاورز و کارگر متضرر می‌شوند».
وی افزود: «امسال ۲۵۰ هزار تن پسته خشک داریم که می‌شود ۶۵۰ هزار تن پسته تَر یعنی سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر ساعت روز کارگر در این مدت مشغول به کار می‌شوند».
سیف‌الدینی بیان کرد: «باید پسته صادر شود و کمک کنیم به صادرکنندگان تا زودتر به فکر باشند. با وام آن‌ها را کمک کنیم».
رکود صادرات پسته بی‌سابقه است
فرهاد آگاه، عضو هیات مدیره انجمن پسته ایران نیز در این نشست به برخی امارها اشاره کرد و گفت: «از استاندار کرمان و نمایندگان می‌خواهیم صدای صنعت پسته را در تهران به گوش بانک مرکزی، معاونت ریاست جمهوری، وزارت صمت و متولیان قانون‌گذاری صادرات برسانند تا پشتیبان ما باشند تا صنعت پسته بتواند ضرر و زیان‌هایی که در دو سال گذشته داشته و تمام چشم امیدش به محصول امسال است را جبران کند».
وی با بیان این‌که پیش‌بینی می‌کنیم امسال ۲۲۰ هزار تن پسته در کشور تولید شود، یادآور شد: «۳۰ هزار تن از محصول پارسال به سال آینده منتقل می‌شود که در مجموع ۲۵۰ هزار تن پسته از مهر امسال تا شهریور سال آینده باید به بازارهای جهانی عرضه شود که خیلی کار دشواری است».
آگاه خاطرنشان کرد: «اگر تجار موفق شوند از مهر ۹۸ تا شهریور ۹۹، ۲۰۰ هزار تن پسته را صادر کنند ارزش آن یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار خواهد بود».
وی با اشاره به تاثیر پیمان‌سپاری ارزی و اثرات آن بر صادرات پسته، توضیح داد: «بخشنامههای دولتی و مقررات ارزی سبب شده صادرات صدمه بخورد و رکود بی‌سابقه‌ای در صادرات پسته داشته باشیم». عضو هیات مدیره انجمن پسته ایران با بیان این‌که دو میلیون نفر در ایران به گردش مالی صنعت پسته وابسته هستند، به بیان راهکارهایی برای برون‌رفت از مشکلات فعلی پرداخت و گفت: «مجوز رفع ۱۰۰درصدی تعهد ارزی صادرکنندگان پسته و سایر کالاهای کشاورزی به روش واردات در مقابل صاردات باید صادر شود».
وی ادامه داد: «نباید صادرکنندگان و واردکنندگان به انجام تراکنش‌های ارزی و ریالی مربوط به رفع تعهدات ارزی در سامانه‌های دولتی مقید شوند».
آگاه افزود: «اصرار دولت به این‌که این کار از طریق مراجع رسمی انجام شود منجر به این شده که صادرکنندگان امکان صادرات برای‌شان فراهم نباشد؛ به دلیل قضیه‌ی FATF و تحریم‌های آمریکا و فشاری که آمریکا روی بانک‌های خارجی گذاشته، تمام حساب‌هایی که طرف حساب معاملات با ایران هستند مسدود می‌شود و اگر اصرار کنیم به این‌که این کار از طریق مراجع رسمی انجا شود تمام شبکه‌ی مویرگی بین تجار و صراف‌های غیررسمی که صنعت پسته در طول ۵۰ سال اخیر برای خودش ساخته بلاخاصیت می‌شود».
صادرکننده توان رقابت با ق
اچاقچی پسته را ندارد
محمد صالحی، دیگر عضو هیات مدیره انجمن پسته ایران نیز اظهار کرد: «اگر بیان می‌شود صادرکننده با بخشنامههای دولتی موافق نیست به این دلیل نیست که به دنبال سود بیشتر است بلکه به این دلیل است که صادرکننده نمی‌تواند با کسی که دارد پسته را قاچاق می‌کند و با کارت‌های اجاره‌ای پسته را صادر می‌کند، رقابت کند. این افراد هیچ تعهدی نسبت به برگشت ارز ندارند».
وی با بیان این‌که تخمین می‌زنیم ۲۰ تا ۲۵ هزار تن پسته قاچاق شده، بیان کرد: «مهم‌ترین بازار صادراتی پسته ایران چین است زیرا پولی که از سمت چین می‌آید خیلی راحت‌تر است و چینی‌ها خیلی راحت خرید می‌کنند».
صالحی با بیان این‌که صادرکنندگان ما تا به امروز نتوانستند هیچ قراردادی را برای فروش پسته به چین منعقد کنند ادامه داد: «چینی‌ها از این موضوع ابراز نگرانی کردند و اگر این اتفاق نیفتد به پسته آمریکا روی می‌آورند».
وی افزود: «دولت نظارتی روی قیمت ارز نداشته باشد تا ما بتوانیم قدرت رقابت با قاچاقچی را داشته باشیم، اگر دولت صادرات را در مقابل واردات به دور از در نظر گرفتن قیمت ارز آزاد بگذارد این مشکل حل خواهد شد».
رفع تعهد ارزی بخشنامه شود
محمدرضا نظری، تولیدکننده، فرآوری‌کننده و صادرکننده پسته نیز با بیان این‌که بانک مرکزی برای رفع تعهد کارهایی انجام داده اما آن را به صورت بخشنامه درنیاورده، گفت: «آیا باید به صحبت‌های شفاهی مسئولان بانک مرکزی اعتماد کنیم یا نه؟».
وی توضیح داد: «در جلسه‌ی اتحادیه خشکبار ایران با مسئولین بانک مرکزی قول دادند شما هر چقدر می‌خواهید صادرات انجام بدهید ارز را به صراف‌های بانک مرکزی واریز کنید ما همه‌ی آن را برای شما رفع تعهد می‌کنیم؛ و باز هم قول دادند شما هر چقدر به واردات تا ۱۰۰ درصد صادرات انجام دهید چه خودتان واردات انجام بدهید و چه به واردکننده بدهید باز هم رفع تعهد خواهد شد که از آن تاریخ تا الان که حدود دو ماه می‌گذرد این را بخشنامه نمی‌کنند».
نظری بیان کرد: «تقاضای ما این است که این موضوع بخشنامه شود تا خیال صادرکننده برای اول فصل راحت شود. الان کار قابل اجرا است و ما می توانیم ارز را به صرافان بانک مرکزی بدهیم البته با نرخ ثنا که در روز اتفاق می‌افتد و با اختلافاتی که با نرخ آزاد دارد می‌شود صادرات را راه انداخت اما قابل رقابت با کارت‌های اجاره‌ای نیست».
وی با بیان این‌که پسته هر سال نیست و باید برای خشکبار یک استثنائاتی از دولت گرفت، گفت: «تقریبا ۳۰ درصد پسته به دلیل گرمای شدید هوا از بین رفته و حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد محصول امسال پوک است».
ستاد عالی پسته کشور می‌تواند راه گشا باشد
جلیل کاربخش‌راوری نایب رئیس اتاق کرمان نیز با بیان این‌که بر اساس قانون متولی امر صادرات، وزارت صمت است، گفت: «بانک مرکزی دغدغه‌های خود در حوزه‌ی برگشت ارز را به مقررات صادرات و واردات آورد در حالی‌که پیمان‌سپاری ارزی برخلاف قانون برنامه‌ی ششم است». وی بیان کرد: «موضوع در جلسات مختلف مطرح شده، بالاترین مقامی که در حوزه‌ی پسته می‌تواند تصمیم بگیرد ستاد عالی پسته کشور است که متشکل از چهار وزیر است».
کاربخش‌راوری ادامه داد: «اگر آقای کریمی موضوعی را که مطرح کرده در این ستاد در قالب یک مصوبه‌ی مکتوب بیاورد می‌توانیم مشکلات را حل کنیم در غیر این‌صورت به دلیل تصمیمات متعدد نمی‌توان کاری انجام داد».
تامین مالی صادرات پسته سه‌برابر شود
دکتر پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست، اظهار کرد: «دو موضوع در ارتباط با مباحث ارزی مطرح است. یکی بحث وضعیت تسویه‌ی سال گذشته‌ی صادرکنندگان است، کسانی که سال گذشته صادراتی داشتند و تسویه ارزی انجام ندادند به شدت نگران نحوه‌ی مواجه‌ی بانک مرکزی هستند».
وی افزود: «در خصوص این موضوع اگرچه بانک مرکزی راهکارهایی داده اما بخشنامههای پی‌در‌پی و بعضا متناقض برای صادرکنندگان سردرگمی ایجاد کرده است».
پورابراهیمی تاکید کرد: «تسویه سال گذشته باید صورت بگیرد و معضلاتی که صادرکنندگان داشتند باید رفع شود». وی با بیان این‌که بانک مرکزی نگران عدم بازگشت ارز به کشور است، خاطرنشان کرد: «مجموعه‌ی تصمیماتی که بانک مرکزی اتخاذ می‌کند کاملا با تصمیماتی که وزرات صنعت اتخاذ می‌کند متناقض است».
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس توضیح داد: «بانک مرکزی در راستای ماموریت خودش باید به نحوی عمل کند که دغدغه‌ی ناشی از برگشت ارز باقی نماند و صارات به روانی سالهای گذشته انجام شود ضمن این‌که ما در شرایط تحریم هم هستیم».
وی ادامه داد: «یکی از موضوعاتی که باید آن را قبل از برداشت محصول و فرآوری پیگیری کنیم تشکیل فوری جلسه ستاد عالی پسته در کشور به دعوت استاندار کرمان است. ستاد عالی پسته کشور جایگاه قانونی دارد، مصوبات آن کاملا مشخص است و وزرای متخصصی در آن حضور دارند».
پورابراهیمی ادامه داد: «ستاد عالی می‌تواند همان‌جا با دعوت از رئیس کل بانک مرکزی یک مصوبه‌ای داشته باشد و ما موضوع صادرات در مقابل واردات را با ضریب ۱۰۰درصد جمع‌بندی کنیم».
وی اضافه کرد: «۴۰ تا ۴۵ میلیارد دلار به طور متوسط سالانه میزان واردات کالا به کشور است که این میزان پسته می‌تواند اگر دو میلیارد دلار صادرات آن باشد به راحتی جوابگوی کالاهای مورد نیاز واردکنندگان در همین استان کرمان باشد».
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس گفت: «نرخ نگران‌کننده‌ی سامانه نیما با ثنا که اصلی‌ترین دغدغه‌ی ما تاکنون بوده و این مابه‌التفاوت خیلی به صادرکننده و تولیدکننده فشار آورده، می‌تواند در بحث صادرات و نحوه‌ی تسویه به راحتی پوشش داده شود».
وی گفت: «اگر ستاد عالی پسته کشور تشکیل نشد، تشکیل فوری جلسه شورای گفت‌وگوی ملی را مطالبه می‌کنیم که مصوبات آن می‌تواند در هیات وزیران تبدیل به آیین‌نامه و قانون بشود».
پورابراهیمی همچنین با بیان این‌که زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی بورس پسته فراهم شده، اضافه کرد: «این امکان الان فراهم است جلسه‌ی مشترکی را با مسئولین ارشد بازار سرمایه و مدیر بورس کالای ایران بگذاریم که این کمک می‌کند رینگ صادرات بورس پسته را به راحتی راه‌اندازی کنیم».
وی توضیح داد: «بورس یک بستر است که تجاری که به صورت سنتی کار می‌کردند خودشان کار حرفه‌ای انجام می‌دهند و بسیار مفید خواهد بود و از صادرات پسته غیراستاندارد جلوگیری می‌شود و قیمت چند برابر می‌شود».
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به تامین مالی ارزی و ریالی برای جمع‌آوری پسته برای صادرات، خاطرنشان کرد: «سال گذشته ۴۰۰ میلیارد تومان در بحث پسته از منابع صندق توسعه‌ی ملی و بانک کشاورزی تامین مالی داشتیم اما با توجه به تغییر نرخ ارز منابع تامین مالی لازم است افزایش پیدا کند و منابع بخش ریالی را افزایش دهیم که بخش تامین مالی ریالی باید ۵/۲ تا سه برابر سال گذشته افزایش یابد».
