راه‌اندازی معاملات آتی پسته از ۲۱ مهر ماه؛
معاملات آتی با هدف پوشش ریسک قیمت انجام می‌شود
گروه اقتصاد – معاون توسعه بازار شرکت بورس کالای ایران با اشاره به راه‌اندازی معاملات آتی پسته در بورس کالا گفت: «تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای، معامله در بورس، هزینه‌ی اندک معاملات، استفاده از اهرم مالی، امکان فروش کالا بدون داشتن آن کالا در زمان عقد قرارداد و کارمزد پایین از مزایای معاملات آتی است».
به گزارش خبرنگار فردای کرمان، علیرضا ناصرپور در جمع خبرنگاران از راه‌اندازی معاملات آتی پسته از ۲۱ مهر ماه خبر داد و اظهار کرد: «معاملات پسته و سایر محصولات کشاورزی در بورس کالا عمدتا در چارچوب دو ابزار مالی شروع می‌شود و در ادامه اگر فرآیند آن مناسب طی شده باشد و اقبالی از سمت فعالان بازار صورت گرفته باشد سایر ابزارهای مالی نیز در خصوص آن قابل تعریف است».
وی افزود: «این دو ابزار پایه و اساسی شامل گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی است که جزو ابزارهای ذیل بند ۲۴ ماده‌ی یک قانون بازار اوراق بهادار قرار می‌گیرند و مصوبه‌ی شورای عالی بورس است و به همین دلیل یکسری از مزیت‌ها را برای کسانی که در این ابزارها معاملات را انجام می‌دهند خواهد داشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها معافیت مالیاتی است».
معاون توسعه بازار شرکت بورس کالای ایران با بیان این‌که محصولات کشاورزی به طور طبیعی از معافیت مالیاتی برخوردار هستند، بیان کرد: «بازرگانی و خرید و فروش محصولات کشاورزی مشمول مالیات می‌شود اما اگر در قالب معاملات گواهی سپرده انجام شود از مالیات مستثنا می‌شوند».
وی با اشاره به تاریخچه‌ی معاملات گواهی سپرده‌ی کالا خاطرنشان کرد: «معاملات گواهی سپرده‌ی کالا برای اولین بار در بورس کالا در سال ۹۴ بر روی سکه‌ی طلا راه‌اندازی شد و بعدها که این فرآیند توسعه پیدا کرد در سال ۹۵ برای اولین بار روی زعفران به عنوان دومین محصول کشاورزی صادراتی انجام شد که ساماندهی منسجمی را در سطح کشور در خصوص این محصول ایجاد کرد». ناصرپور از راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده پسته از مهرماه ۹۶ خبر داد و گفت: «در سال ۹۸ این شرایط برای زیره سبز که یک محصول صادراتی است فراهم شد».
وی توضیح داد: «برای محصول پسته از سال‌های گذشته اقداماتی انجام شده بود اما بنا به دلایلی و شاید به این دلیل که بازرگانی کار زیاد مناسب چیده نشده بود و از سوی دیگر سال گذشته تولید پسته بسیار کاهش یافت، این معاملات نتوانست ادامه پیدا کند».
معاون توسعه بازار شرکت بورس کالای ایران یادآور شد: «امسال که وضعیت تولید پسته مناسب است و همچنین با توجه به تجربه‌ای که در سایر محصولات کشاورزی وجود دارد این اقدام در خصوص پسته نیز انجام شده که گواهی سپرده‌ی آن از هفته‌ی گذشته راه‌اندازی شده و یک‌شنبه‌ی هفته‌ی آینده، معاملات آتی آن با حضور فعالان بازار و مسئولان رسمی آغاز خواهد شد».
راه‌اندازی دو انبار برای معاملات گواهی سپرده پسته
وی با بیان این‌که در بورس کالای ایران بسترهای متفاوتی برای انجام معاملات پسته وجود دارد، خاطرنشان کرد: «این معاملات بسیار ساده می‌تواند در قالب بازار فیزیکی بورس کالا در قالب معاملات نقدی و نسیه انجام شود که در زمان‌های مختلف این اتفاق افتاده است».
ناصرپور ادامه داد: «معاملات در قالب سپرده‌ی کالایی یک اتفاق جدید است زیرا یک ساختار معاملاتی جدید است و نیاز به یک زیرساخت دارد».
وی با بیان این‌که مهم‌ترین نکته در حوزه‌ی سپرده‌ی کالایی و انجام معاملات در قالب گواهی سپرده‌ی کالایی ایجاد زیرساخت انبار است، گفت: «بورس کالای ایران اقدام به پذیرش انبارها در مناطق تولید محصولات کشاورزی می‌کند، کشاورزان در فصول تولید، محصول خود را به انبار منتقل می‌کنند که این پذیرش در انبار شامل یک فرآیند است». معاون توسعه بازار شرکت بورس کالای ایران توضیح داد: «انبار باید دارای یکسری زیرساخت‌های فنی باشد و بتواند پسته را در بلندمدت نگهداری کند».
وی افزود: «از سوی دیگر انبار باید توانایی مالی داشته باشد و تضامینی را به بورس بدهد، زیرا کالای افراد وارد انبار می‌شود و امکان دارد این کالا در بلندمدت آسیب ببیند و نقصانی در آن ایجاد شود، لذا این انبار، هم باید امکان اخذ یک بیمه‌نامه‌ی مطمئن را داشته باشد و هم این‌که تضامینی را در حدی که بورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تعیین می‌کند، تودیع کند تا اگر نقصان و خسارتی متوجه محصولات شد از محل تضامین و بیمه‌نامه قابل پرداخت باشد».
ناصرپور اظهار کرد: «در حال حاضر در زرند و سیرجان دو انبار پذیرش شده و انجام معاملات در آن شروع شده و در شهرهای دیگر مانند رفسنجان و زنگی‌آباد در حال پذیرش انبار هستیم، خارج از استان کرمان نیز در استان‌های خراسان و سمنان در حال پذیرش انبار هستیم».
تضمین معامله با معاملات گواهی سپرده کالا
وی با بیان این‌که استانداردی برای انبارها تعریف شده است، خاطرنشان کرد: «انبار موظف است مطابق استانداردی که در بورس تعیین شده، محصول را ارزیابی کند و اگر این استاندارد را داشت کالا را تحویل بگیرد».
معاون توسعه بازار شرکت بورس کالای ایران ادامه داد: «پس از تحویل کالا، به نام کشاورز و در کد بورسی این فرد، اقدام به ایجاد گواهی سپرده می‌کنند و آن فرد از فردا می‌تواند این گواهی سپرده را در سامانه‌ی معاملاتی بفروشد و زمانی که فروخته شد انتقال مالکیت کالایی که در انبار است به صورت خودکار در پایان روز، به نام خریدار منتقل می‌شود و این فرآیند می‌تواند بارها اتفاق بیفتد».
انجام معاملات آتی با هدف پوشش ریسک قیمت
معاون توسعه بازار شرکت بورس کالای ایران با بیان این‌که علاوه بر گواهی سپرده قراردادهای آتی نیز قرار است انجام شود، توضیح داد: «قراردادهای آتی یک تفاوت بسیار عمده با معاملات گواهی سپرده دارد، در معاملات گواهی سپرده محصول دست فرد است و می‌خواهد آن را به صورت نقدی بفروشد اما در حوزه‌ی معاملات آتی، تعهدی برای انجام معامله در زمان حاضر داده می‌شود اما تحویل کالا و وجه در آینده انجام می‌شود».
وی ادامه داد: «در این نوع معامله طرفین روی مقدار مشخصی از کالا برای یک سررسید معین و قیمتی که الان تعیین می‌شود، توافق می‌کنند و خریدار و فروشنده موظف هستند در سررسید تعیین شده نسبت به انجام معامله اقدام کنند». ناصرپور با بیان این‌که معاملات آتی با هدف پوشش ریسک قیمت انجام می‌شود، گفت: «تمام معاملات کالاهای مهم در دنیا روی مدار قرارداد آتی می‌چرخد».
وی افزود: «معاملات فیزیکی بیش از ۱۰۰ سال است که به صورت محدود انجام می‌شود، عمده‌ی قراردادها به شکل معاملات آتی انجام می‌شود تا بورس‌ها اطمینان قیمتی به کشاورز، مصرف‌کننده و صادرکننده بدهند».
