دو اشاره به بهانهی برگزاری دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی در کرمان
تقویت غرور ملی با موسیقی نواحی
محمد لطیف کار : یک. «روز دوم جشنواره موسیقی نواحی برای من روز خوبی بود. اجراهای متمرکز در سالن اتاق بازرگانی کرمان را انتخاب کردم. گروههایی از خراسان رضوی و شمالی و سیستان و بلوچستان و قشقایی برنامه داشتند. هرچند همهی انواع موسیقی نواحی برایم دلپذیر است، اما از موسیقی شرق ایران لذت بیشتری میبرم، بنابراین در برنامهی جمعه، بخت با من یار بود.
جشنواره موسیقی نواحی فارغ از چگونگی و محل برگزاری آن، که در تمام سالهای گذشته محل مناقشه بوده، و هنوز هم این بحثها ادامه دارد، بهنظر من مهمترین مزیت آن این است که به اقوام ایرانی تعلق دارد. و چون سرشار از زمینههای هویتی و فرهنگی و نوستالژیک است، میتواند در تقویت غرور ملی نقش مهمی ایفا کند. بهخصوص به نسل امروز فرصت میدهد به هویت خود نگاهی جستوجوگرانه بیاندازند، و در مورد داشتههای فرهنگیاش فراتر از روزمرگیهایش تامل کند.
امسال اما گفتمان تازهی گردشگری موسیقی نواحی بهصورت پر رنگتری مطرح شده است؛ الگویی که در دنیا در مورد دیگر موسیقیها امتحان خود را پس داده است. تجربهی کنسرتهای بزرگی که در دنیا برگزار میشود و بهخاطر آن، توفانی از سفرهای ویژه را به دنبال دارد، بیانگر کارکرد جذاب این هنر اجتماعی و پر طرفدار است. احتمالا به همین دلیل است که برخی در مورد توسعهی این نوع گردشگری امیدهای بزرگی در سر میپرورانند.
اگرچه موسیقی نواحی بهدلیل تعلق به تاریخ و فرهنگ گذشته، تا حدودی غیرمنعطف و موزهای است، و همین ویژگی به مذاق گردشگر خارجی خوشتر میآید؛ اما از آنجا که آمار گردشگر خارجی ما بالا نیست، به گمان من نمیتوانیم روی درآمدهای آن با اغراق حساب باز کنیم».
بزرگان موسیقی نواحی را نمیشناسیم
دو . روز سوم جشنواره موسیقی نواحی برای من یک فرصت فراموش نشدنی بود تا برخی از پیشکسوتان و فعالان پیشگام این نوع موسیقی را بیشتر بشناسم.
در واقع یک فایدهی مهم جشنواره موسیقی نواحی همین آشناییها و معرفیهاست، که جامعهی ما فرصت مییابد با نسلهای قدیمی خود ارتباط منصفانهتری پیدا کند و بهآنها بخاطر هنرشان ادای احترام کند.
عصر روز شنبه هیجدهم آبانماه، یک فرصت ناب فراهم شد، تا اجرای استاد آواز «جان محمد بزرگیان»، پیشکسوت موسیقی نواحی کهگیلویه و بویراحمد را از نزدیک شاهد باشم، و بسیار هم لذت بردم. افسوس که بزرگان این نوع موسیقی تنها در محدودهی شهر و یا استان محل اقامت خود شناخته میشوند. و در خارج از استانهایشان، بجز اهل فن، عموم مردم کشور، آشنایی بسیار کمی با این هنرمندان دارند.
برای اینکه آگاهی خودم را در مورد «جانمحمد بزرگیان» افزایش دهم، به جستوجو در اینترنت پرداختم. اما این کار بیفایده بود. دریغ از یک خبر صد کلمهای! هرچه بیشتر گشتم، کمتر یافتم. این اتفاق نشان داد در مورد معرفی بزرگان خود چقدر کم کار کردهایم، و چه راه درازی در پیش داریم!