کوچه‌های ماهان از دست نروند!

محمد لطیف‌کار: اردیبهشت سال پیش که کوچه‌‌باغ‌های تاریخی ماهان را دیدم، درباره‌ی آن‌ها نوشتم: کوچه‌هایی بس زیبا و شگفت‌انگیزند! بعید می‌دانم چنین کوچه‌های بکر و زیبایی را کمتر جایی بتوان سراغ گرفت؛ البته به شدت به مرمت و رسیدگی مداوم نیاز دارند.

اکنون بعد از شانزده ماه بار دیگر این بخت‌یاری را پیدا کردم که دوباره یک کوچه‌گردی نسبتا خوبی در این شهر داشته باشم. با پیشنهاد مهرآمیز آقای رحیم بنی‌اسد آزاد عکاس خوب و فهیم ایسنا این دیدار برایم میسر شد. حدود سه ساعت عکس گرفتیم و چه لذتی بردیم. حالا که دارم این یادداشت کوتاه را می‌نویسم می‌بینم حرف و نظرم همان است که قبلا گفته‌ام. این کوچه‌باغ‌ها کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیرند، و قبل از این‌که به کلی از بین بروند باید برایشان چاره‌ای اندیشید.

نمی‌خواهم خیال‌بافی کنم و نسخه بپیچم که باید از این کوچه‌ها به مثابه آثار گران‌بهای موزه‌ای مراقبت کرد، چون چنین کاری ابدا ممکن نیست، نه پول آن فراهم است و نه زیرساخت‌های اجرایی چنین طرح‌های بلندپروازانه‌ای وجود دارد. اما دست روی دست گذاشتن تا شمایل و هویت و کارکرد آن‌ها ظرف چند سال آینده به کلی تغییر کند هم، خطایی نابخشودنی است. پهنای این کوچه‌ها مدام عریض‌تر می‌شود، و دیوار خانه‌باغ‌ها اغلب با بلوک یا بتن بالا می‌آید. ساخت و ساز بناهای جدید و در و پنجره‌ها نیزغالبا با معماری بومی توفیر اساسی پیدا کرده است.

می‌دانم این روزها با گسترش لجام گسیخته‌ی کرونا کمتر می‌شود از آینده‌ی درخشان گردشگری این منطقه صحبت کرد، و ای بسا برخی این سخنان را به سخره هم بگیرند، اما کیست که نداند برگ برنده‌ی رونق گردشگری استان کرمان، پس از به سر آمدن دوره‌ی کرونا، همین ماهان و چند شهر تاریخی دیگر است که با مراقبت و سرمایه‌گذاری امروز، باید آن‌ها را برای آینده حفظ کنیم؟

روی سخنم با فرمانداری، شهرداری و میراث فرهنگی است؛ می‌دانم خواهند گفت که اعتبار و سرمایه‌ای برای این‌کار ندارند، بی‌راه هم نمی‌گویند اما به گمان من می‌شود با کمک و هدایت اهل فن، عجالتا روی همین ساخت‌ و سازهای فعلی برنامه‌ریزی و نظارت جدی اعمال کرد؛ نمی‌شود؟! این همان فرصتی است که دارد از دست می‌رود.