نقد و بررسی همایش اولین سالانه عکس کرمان

اتاق روشن عکاسان

مژده موذن زاده:

همایش اولین سالانه عکس کرمان همراه با برپایی اولین نمایشگاه گروهی عکس با عنوان ۶۰ عکس ۶۰ عکاس در موزه صنعتی هنرهای معاصر کرمان ، کارگاه‌های آموزشی با حضور اساتیدی از تهران، مراسم تقدیر و تجلیل از عکاسان و تور عکاسی  مس سرچشمه در هفته اول شهریور ماه برگزار شد. طی مدتی که این مراسم به همت جمعی از عکاسان استان برای اولین بار اتفاق می‌افتاد ، تجربه ها ، اطلاعات ، درس و آموزش و اتفاقات خوبی عاید خیلی‌ها شد.

 اولین کلید این همایش با افتتاح نمایشگاه گروهی عکس خورد که با حضور رییس انجمن عکاسان ایران آقای مسعود زنده روح و آقایان اسماعیل عباسی و افشین شاهرودی اساتید عکاسی از تهران و مدیر کل اداره ارشاد و فرهنگ اسلامی کرمان فرشید فلاح و جمع کثیری از عکاسان و بازدیدکنندگان برگزار شد. انتخاب فاز دوم موزه برای به نمایش گذاشتن تعداد زیاد عکس‌ها بسیار مناسب بود. از هر عکاس یک عکس با موضوع کرمان از سوی داوران حرفه ای و آماتور انتخاب شده بود. عکس‌های مستند سیاه وسفید و رنگی سایز ۹۰*۶۰  با حاشیه سفید همراه با اسم عکاس و مکان عکاسی در پایین حاشیه نوشته شده بود. موضوع خیلی از عکس ها تکراری بود مثل باغ شاهزاده ماهان ، بازار، کویر. شاید اولین اشکالی که به چشم مخاطبی که گالری‌های زیادی برای دیدن آثار هنری رفته است به چشم آید، حاشیه سفید دور عکس‌ها باشد، چرا که همیشه شناسنامه یک اثر روی یک پلاک در کنار آن قرار می گیرد، نه اینکه جزئی از اثر بشود و از کیفیت آن کاسته شود.

برگزاری این نمایشگاه در گام اول این همایش اتفاق خیلی خوبی بود. گرد هم آوردن عکاسان استان با عکس‌هایشان در این نمایشگاه فرصت و تجربه خوبی برای همه بود چه کسانی که تجربه برگزاری نمایشگاه را داشتند و چه کسانی برای اولین آن را تجربه می‌کردند. نکته بسیار مهمی که از برپایی این نمایشگاه به دست می‌آمد، آگاهی از سطح زمینه فعالیت عکاسی استان در مقایسه آن با سطح عکاسی کشور بود. در واقع بیشتر جمعیت عکاسان استان را عکاسان مطبوعات تشکیل می دهند پس زمینه‌ای که بین عکاسان موج می زند مستند و خبری است. شاید برپایی این نمایشگاه اتفاق خوبی بود تا عکاسان در همین زمینه مستند با ایده‌های بهتر و موضوعات متنوع تر پا را فراتر گذاشته و کرمان را که دنیایی از موضوع مستند است را متفاوت تصویر کنند و عکاسان هنری انگشت شماری هم که حضور داشتند باید دیگر زمینه‌های عکاسی چون فاین آرت ، استیج ، نریتیو ، فتو کلاژ ،کانسپچوال و … با به نمایش گذاشتن آثارشان در گالری‌های استان ارتقا بدهند تا رشد این زمینه‌ها تنها در انحصار تهران نباشد.

ورک شاپ آقای اسماعیل عباسی روز بعد از نمایشگاه با عنوان خوانش عکس با محوریت نشانه شناسی برگزار شد. مطالب این کلاس برای خیلی از شرکت کنندگان تازگی داشت و شاید کمتر در این زمینه به مطالعه پرداخته بودند چون بیشتر عکاسان پس از آموزش تکنیکی وارد بازار کار شده‌اند و مطالعه چندانی در زمینه‌های نظری ندارند. اگر شرکت کنندگان خوب از کلاس استفاده کرده باشند قطعا دیگر در بین عکاسان هنگامی که بحث بر سر اثری می شود صرفا در مورد موارد فنی آن صحبت نخواهند کرد. از این به بعد می دانند که هر عنصری که در عکسشان قرار بگیرد گویای یک معنی از یک نشانه برای معنا بخشی به اثرشان است تا آن‌ها را به آنچه که هدفشان است نزدیک‌تر کند.

خلاقیت رکن اصلی و اساسی برای موفقیت در هر زمینه‌ای است . ورک شاپ بعدی توسط آقای افشین شاهرودی با موضوع بسیار مهم خلاقیت که تقریبا از عکس های خیلی‌ها رخت بسته و آثارشان تبدیل به کپی آثار دیگران شده است، برگزار شد. وقتی کلاس با نظریه فروید در مورد خلاقیت شروع شد ، فضای کلاس برای کسانی که علاقمند به فلسفه بودند جذاب‌تر شده بود. خلاقیت است که باعث می شود یک اثر، سبک و … از مرحله تودستی تبدیل به فرادستی شود چرا که تا وقتی خلاقیت نباشد هیچ چیز جدیدی خلق نمی شود.

دو کلاسی که با موضوع های تقریبا مرتبط بهم ولی متفاوت از کلاس هایی که تا به حال در استان برگزار شده بود، مهم ترین نکته‌ای بود که در این همایش قابل تامل بود چون فضای عکاسی استان یک چنین آموزش های نظری را می طلبید.

برنامه بعدی که بسیار مناسب و به موقع بعد از کلاس های آموزشی اتفاق افتاد ، تور عکاسی مس سرچشمه به همراه اساتید مهمان بود. مس سر چشمه مکانی صنعتی است . فرصت مناسبی بود برای کسانی که علاقمند به عکاسی صنعتی بودند و خیلی ها مستند عکاسی کردند و تعدادی هم عکس های انتزاعی ، فرمالیستی و … گرفتند. گذاشتن این تور در برنامه های همایش شایان تقدیر از برگزارکنندگان است چرا که ایجاد فضا و هماهنگی برای رفتن به یک چنین مکان عظیم صنعتی، مراقبت و تلاش بسیار می خواهد. از همه مهم تر اینکه این تور باعث شد تا عکاسان در یک فضای صمیمانه و خارج از فضای رقابتی کاری در کنار هم عکاسی کنند.

خیلی وقت ها باید به ما یادآوری شود آنچه را که داریم مدیون کسانی هستیم که قبل تر از ما پا در عرصه های مختلف گذاشتند. به همین دلیل هم در این همایش تجلیلی از پیشکسوتان عکاسی استان و اساتیدی که با مسافتی طولانی از تهران به کرمان آمده بودند ، انجام شد . هنگام تجلیل کسانی که بالای سن می رفتند تا هدیه شان دریافت کنند فرصتی پیدا می‌کردند تا نکته ای ، درد دلی ، تشکری و یا قصه ای از گاو حسن و عمه قضی بگن . مراسم همراه با برنامه های متنوع و سخنرانی مسئولان بود. در آخر مراسم از چند عکاس جوان تقدیر شد، برای آن ها که هنوز فرصت دارند تا در سال های آینده رزومه درخشان تری داشته باشند خیلی زود بود و جا داشت از کسانی که خیلی قبل‌تر از آن‌ها در این زمینه فعالیت داشتند تقدیر می‌شد. ولی ما که از دست های پشت پرده خبر نداریم.

همیشه برای برگزاری هر مراسمی حاشیه هایی هست که نقاط ضعف به حساب می آیند که می‌شود به راحتی آن‌ها را از بین برد تا درهمایش های بعد وجود نداشته باشند نه اینکه آشکارا پشت تریبون گفته شود و دلخوری ها باعث شودند که دیگر آن‌ها برای سال های آینده با هم همکاری نکنند. برگزاری این همایش با تلاش عکاسان جوان استان انجام شد و داشتن نقاط مثبت و منفی هم مقتضی اولین تجربه ی آن‌ها بود . چند نکته مهمی که از کل برنامه‌های این همایش می توان برداشت کرد این است که عکاسی تنها مستند صرف نیست بلکه باید با ایده همراه باشد آن وقت می‌داند که از گرفتن و یا ساختن عکس چه هدفی دارد . برای عکاس شدن تنها دانستن تکنینک‌های عکاسی کافی نیست بلکه باید با تاریخ عکاسی ، فلسفه هنر ، تاریخ هنر ، جامعه شناسی ، روانشانسی ، مردم شناسی ، ادبیات و … آشنایی داشت و در این زمینه‌ها مطالعه و با متخصصان این زمینه‌ها هم فکری کرد و به بحث و گفت و گو پرداخت.

در آخر باید گفت که برگزاری این همایش برای اولین بار در استان شایسته تقدیر و تشکر است، از طراحی آرم و مطرح شدن ایده همایش از سوی هرکدام از آن‌ها گرفته تا نظم و ترتیبی که در همه برنامه‌ها بود. با دیدن این همه تلاش می توان چشم امیدی به رشد و پیشرفت بیشتر عکاسی در همه زمینه های آن، که یکی از ستون های هنر استان است ، داشت. با برگزاری این  همایش که نتیجه تلاش گروهی از عکاسان جوان بود دیگر وقت آن رسیده است که شاهد اتحاد و همکاری بیشتر بین عکاسان به دور از اختلافات پیش پا افتاده‌ای که به راحتی می توان حلشان کرد باشیم. می توان با ایجاد انجمنی جدید کمبودهایی که در زمینه‌های گوناگون عکاسی که دراین همایش به چشم می آمد دیگر نباشد. عکاسان که در هر شاخه ای از عکاسی فعالیت می کنند از این سطح فعلی عکاسی که در استان دیده می شود بالاتر روند و با به نمایش گذاشتن آثاری جدید در گالری های از رونق افتاده استان به عکاسی جانی تازه دهند.