حاشیه نشینی ساماندهی میشود؛

کمربند سبز؛ خط قرمز شهر کرمان

گروه جامعه ـ اگر آمار فعلی ۵۰ هزار نفری حاشیه‌نشینان کرمان را نخواهیم آمار بالا و شرایط اسکان آن‌ها را همین حالا، بحرانی بدانیم؛ به نظر می‌رسد پدیده‌ی حاشیه‌نشینی در شهر  کرمان در حال نزدیک شدن به شرایطی بحرانی است که؛ طی دو ماه پایانی سال ۹۲، شهرداری و استانداری و دستگاه قضا، به طور جدی به این مساله ورود کرده‌اند. رویکردی که گویا می‌خواهد به همین چند اقدام اخیر ختم نشود؛ چرا که شهردار کرمان اعلام می‌کند: « با نگاه خوب استاندار کرمان و سایر دستگاه‌ها از جمله دستگاه‌های انتظامی، امنیتی و قضایی، کمیته‌ای برای ساماندهی سکونت‌گاه‌های غیررسمی شهر کرمان تشکیل شده است».

در همین حال، دادستان کرمان و معاون سیاسی و امنیتی استاندار کرمان برخورد با معضل حاشیه‌نشینی را از درخواست‌های مردم کرمان برمی‌شمارند. یدالله موحد ـ دادستان ـ به فارس می‌گوید: « مردم کرمان، خواسته‌ی خود، مبنی بر مقابله‌ی جدی با زمین‌خواری را دلسوزانه مطرح می‌کنند و این، یک مطالبه‌ی به حق است». حمید اسدی ـ معاون استاندار ـ هم در حاشیه‌ی مراسم درخت‌کاری در مقابل پایانه مسافربری که اعلام شد به منظور جلوگیری از گسترش حاشیه‌نشینی صورت گرفته، به خبرنگارانی که از او، در این‌باره می‌پرسند، می‌گوید: «مردم روزانه با تماس‌ها و پیامک‌های خود مدیران استانداری، فرمانداری و شهرداری را در جریان قضایا و اتفاقات حاشیه نشینی قرار می‌دهند و، اگر دولت و ارگان‌های دولتی هم نخواهند به این معضل توجهی داشته باشند، مردم به شدت پیگیر این قضیه هستند».

دادستان می‌گوید: «سکونتگاه‌های غیرمجاز که شهر کرمان به صورت یک کمربند احاطه کرده، به کانون مشکلات امنیتی از جمله مکانی برای خرید و فروش مواد مخدر و مشروبات الکلی تبدیل می‌شود». اسدی هم تاکید می‌کند: «بخش قابل توجهی از تخلفات و دستگیری‌ مجرمان در حاشیه‌های شهر انجام می‌شود».

شهردار کرمان اما؛ اگرچه وجود سکونت‌گاه‌های غیررسمی در شهرها را پذیرفته و می‌گوید: «هیچ شهری بدون حاشیه نمی‌شود»؛ اما معتقد است نباید با حاشیه‌نشینان برخورد قهری صورت بگیرد؛ چرا که آن‌ها به تعبیر سیف‌الهی، سرشان کلاه رفته و طعمه‌ی زمین‌خواران شده‌اند.  او همچنین آمار ۵۰ هزار نفری حاشیه‌نشینان کرمان را با آمار بالای ۸۵۰ هزار نفری مشهدی‌ها مقایسه می‌کند و با وجود تفاوت زیاد بین این دو، صراحتا بیان می‌کند که؛ «این آمار را نمی‌توانیم برای شهر کرمان قبول کنیم».

ناگفته نماند، ابوالقاسم سیف‌الهی؛ هرزمان که درباره‌ی حاشینه‌نشینی اظهار نظر می‌کند، برخورد دولت نهم با این پدیده را اقدامی نامناسب و حتی یک اشتباه بزرگ می‌داند.  او می‌گوید: «متاسفانه ارایه‌ی امتیازات آب، برق و گاز به این مناطق، اشتباهی بزرگ بود که سبب توسعه‌ی این محدوده‌ها شده است».

 او در این دوره‌ی مدیریت خود بر شهر کرمان اگرچه تاکنون، از اولویت‌های خود برای این کلانشهر سخنی به میان نیاورده است، اما می‌توان حدس زد حل معضل حاشیه‌نشینی را در برنامه‌های خود دارد. در این خصوص می‌توان به اقدامات اخیر در برخورد با حاشیه‌نشینی در کرمان اشاره کرد؛ اوایل اسفندماه، سیف‌الهی با حکم دادگاه و به همراه معاون عمرانی استاندار، فرماندار، و معاون دادستان و نیروهای اطلاعاتی و امنیتی، به حاشیه‌ی شهر رفتند. در این اقدام که او آن را فاز نخست ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی در کرمان می‌داند، آلونک‌هایی که دیوارهای زمین‌های تصرفی را تخریب می‌کنند، از بین برده شد.

محمدجواد کامیاب، معاون عمرانی استاندار کرمان، همان‌ صبح روز دوشنبه ۲۸ بهمن‌ماه به خبرگزاری‌ها گفت که؛ «با حکم قضایی، ساخت‌وسازهای غیرمجاز در ۲۰ هکتار از اراضی پشت شهرک الله‌آباد و روبه‌روی روستای شیشه‌گر شهر کرمان، که توسط افراد سودجو و زمین‌خوار تصرف شده، تخریب شد». بعد از این هم، شهردار کرمان با دادستان عمومی و انقلاب استان نشستی مشترک برگزار می‌کنند. شهردار آنجا علاوه بر این‌که از رشد قارچ‌گونه‌ی حاشیه‌نشینی در کرمان ابراز نگرانی کرده، از دادستانی می‌خواهد تا شهرداری را حمایت کند.

او اعلام می‌کند: «اجراییات شهرداری کرمان بنا به دلایلی توان برخورد با متصرفان را ندارد». وی به دادستان کرمان می‌گوید: «اخیرا حاشیه‌نشینان اقدام به پرتاب سنگ به سمت ماموران اجراییات شهرداری کردند و هنوز عاملان این درگیری دستگیر نشده‌اند درخواست ما این است که این مساله از سوی دادستانی پیگیری شود».

در همین حال، دادستان عمومی و انقلاب کرمان که به گفته‌ی خبرگزاری فارس، اصلی‌ترین دغدغه‌اش، حاشیه‌نشینی است، بر این باور است که؛ « امروز شهر کرمان مظلوم واقع شده و ترکیب و کالبد آن مورد تهاجم عده‌ای فرصت طلب و سودجو قرار گرفته که جز به منافع فردی خود به چیز دیگری نمی‌اندیشند».  او در دسته‌بندی ساکنان حاشیه‌ی شهر، گروهی را، فرصت‌طلب و سودجو می‌داند و تاکید می‌کند که؛ «باید با این افراد با قاطعیت برخورد شود». یدالله موحد، گروهی دیگر از حاشیه‌نشینان در کرمان را هم افرادی عنوان می‌کند که؛ «از روستا به شهر مراجعت کرده و به دلیل ناتوانی در تامین هزینه‌های مسکن در محدوده شهرها، به حاشیه‌ی شهرها رفته و در آنجا سکونت یافته‌اند».

او اظهار می‌کند: «این افراد باید به روستای خود بازگردانده شوند و یا در صورت تمکن مالی در محدوده شهرها مسکن مورد نیاز خود را تامین کنند».

سیف‌الهی، شهردار البته، معتقد است که؛ «برای مقابله با پدیده‌ی حاشیه‌نشینی نباید فقط با برخورد فیزیکی اقدام کرد بلکه باید یک بسته‌ی کامل که همه‌ی جوانب در آن سنجیده شده است، ارایه شود».  وی گام اول را در برخورد با پدیده‌ی حاشیه‌نشینی، برخورد با زمین‌خواران می‌داند که به گفته‌ی سیف‌الهی، از سوی دستگاه‌های امنیتی و قضایی در حال انجام است. او می‌گوید:« فاز دوم هم، تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز بود که این کار با حکم دادگاه انجام
شد.

در مرحله‌ی بعدی، طرح ساماندهی حاشیه‌نشینی در شهر کرمان در قالب طرح کمربند سبز کرمان اجرا شده و درخت‌کاری در اراضی بازپس گرفته شده از زمین‌خواران، صورت می‌گیرد».