بررسی وضعیت نقاشیهای سطح شهر در گفت و گو ناصر عربپور؛
تکسلیقهای را ترویج میکنند
فضای شهری فضای آموزشی است
گروه فرهنگ و هنر – نقاشیهای دیوارهای شهر کرمان نقاشی میشود. خبری با مضمون جملهی فوق از چند ماه قبل از سوی یکی از مسوولان شهری اعلام و متعاقب آن خیلی از دیوارهایی که به مثابهی یک بوم نقاشی بزرگ امکان نقاشی کشیدن روی آن وجود داشت، در خیلی از خیابانهای شهر کرمان تبدیل به یک تابلوی بزرگ نقاشی شد.
نقاشیهایی که عموما تصاویری از ابنیهی تاریخی و نماهای سنتی هستند و در بعضی موارد البته مصداقی واقعی هم ندارند. مثلا در منطقهی پارک مطهری، تصویر یک پسر جوان پشت یک پنجرهی مشبک و هلالی را میبینیم.
روبروی شهرداری مرکزی، تصویر چند درب و پنجرهی مشبک سنتی را مشاهده میکنیم و روی یک دیوار در چهار راه امام جمعه، نماهایی از سقفهای گنبدی.
زیر پل راه آهن البته از نقش “ترنج” هم استفاده شده است که از نقوش زیبای سنتی و قدیم ایران و حتی پتهی کرمان است. و این در حالی است که نقاشی یک هنر خلاقه است و امکانات فراوانی در خود نهفته دارد که کپیکاری و یا در اصطلاح فنی آن “محاکات” تنها یکی از هزاران نمونه امکانات این هنر خلاقانه است. با این مقدمه سراغ ناصر عربپور رفتیم تا نظر این هنرمند و مدرس را دربارهی این تصاویر بدانیم.
تکرار تصویر را کلیشهای میکند
این نقاش با اظهار این نکته که عموم این نقاشیها از نظر من مشکل جدی ندارند، به استقامت میگوید: «اصولا تکرار تصاویر را کلیشهای میکند وبهتبع این تصاویر را هم کلیشهای کرده است.»
او میافزاید: «این نقاشیها اگرچه از نظر من، هم خوب اجرا شدهاند و هم زاویه دیدهای خوبی دارند، اما کرمان با توجه به وسعت و گسترهای که دارد، به نظر من، قابلیت اجرای یک یا دو، یا در نهایت سه نمونه از این نوع کار را
دارد.»
مدیر آموزشگاه نقش هنر ادامه میدهد: «نقاشی دیواری، سوای زیباسازی با سلیقهی مردم جامعه نیز در ارتباط است و آن را تحت تاثیر قرار میدهد، کما اینکه هر پدیدهای که مسالهی نمایش دادن را در خود داشتهباشد نیز چنین است و بر سلیقهی مردم تاثیر میگذارد از جمله تابلوهای نقاشی؛ حالا چه در کتابهای درسی و غیر درسی باشد و چه بر دیوار گالریها نصب شود و چه روی دیوارهای بزرگ در مناطق مختلف شهری اجرا
بشود.»
سواد بصری مردم ما پایین است
ناصر عربپور اظهار داشت: «اگر بخواهم این مساله را آسیب شناسی کنم و مساله تکرار یک شیوه را در نظر بگیرم باید بگویم که با رواج این نقاشیها ولو با اجرا و تکنیک و منظرهی خوب، ما تنها یک سلیقه و آنهم سلیقهی عامه را ترویج میکنیم. در حالی که در این بین مسالهی آموزش در حوزهی بصری و تجسمی نیز مطرح است.»
این مدرس نقاشی با بیان این نکته که رواج این نوع نقاشیها، بر سواد و سلیقهی بصری و تجسمی تاثیر میگذارد، گفت: «این در حالی است که سواد و سلیقهی بصری مردم ما پایین است. و اگر قرار است برای ارتقای آن کوشش شود یکی از فضاهای آموزش عمومی همین فضای شهری است.»
یکنواختی سلیقه را یکنواخت میکند
این نقاش کرمانی تصریح کرد: «موتیفها، اِلِمانها و نمادهای زیباشناسانه در سطح شهر سلیقه ایجاد میکند و طبعا یکنواختی آنها سلیقه را یکنواخت میکند.»
او ادامه داد: «به نظر من از این منظر باید نقاشیهای متنوعتری ارائه شود که باعث میشود هم سلیقهی جدید ایجاد شود و هم تنوع خواستهها و سلیقهها مد نظر قرار داده شود.»
این کارشناس ارشد پژوهش هنر عنوان داشت: « اینطور نیست که همهی مردم ما همین مناظر سنتی را که در سطح شهر ارائه میشود، بپسندند.»
عربپور با اعتقاد به اینکه این نوع تصاویر تنها سلیقهی بخشی از مردم جامعهی ما است، گفت: «بقیهی سلایق در کجا باید نمونههای مورد نظر خود را ببینند.»
او معتقد است: «میتوان از کارهای انتزاعی، مدرن و حتی سورئال بهره جست که هم تنوع سلیق ایجاد میکند وهم دید تازه میبخشد و هم سلایق مختلف را پاسخ میدهد.»