چرا به منتقد پاسخ می‌دهم و پرخاشگر را کم محل می‌کنم؟
رضا شمسی – در تمام این سال‌های فعالیت ادبی، فرهنگی و روزنامه‌نگارانه، باوری داشته‌ام که ایمانم هر روز بیشتر از روز قبل به آن راسخ‌تر شده‌است و آن این است که: برای منتقد خود احترام بسیاری قائلم و به انتقادش با کمال بردباری گوش می‌کنم و در صورت لزوم پاسخ می‌گویم. اما برای معترض پرخاشگر به اندازه‌ی پشیزی احترام قایل نیستم و تا بتوانم کم محلش می‌کنم.
برای این ادعای خود البته ادله‌ای دارم که قاعدتا مفصل است و نمی‌توان در این مختصر گنجاند. اما سعی می‌کنم توضیح کوتاهی درباره‌ی آن ارائه دهم.
از تعریف علمی نقد می‌گذرم که چیست؛ چرا که می‌پندارم چنانچه کسی به تعریف علمی نقد واقف باشد، دیگر با او مجادله‌ای نیست و فکر می‌کنم چنین کسی، یعنی کسی که تعریف نقد و شیوه‌ی انتقادگری را می‌داند و با تفکر انتقادی از منظر فلسفی آشنا است، آنقدرش عقل و کفایت باشد و به آن اندازه فرهیختگی دارد که به سوژه‌ی نقد حمله نکند و نتازد و موضوع نقد را از روی دشمنی و با کینه و عداوت ننگرد.
بنابراین در ادامه تنها به منظور روشنگری برای پاره‌ای از مخاطبان فهیم گروه فرهنگ و هنر نشریات استقامت و فردای کرمان به چند تفاوت بدیهی اما اساسی بین سخن منتقدانه و پرخاشگرانه
می‌پردازم.
آنهم به این دلیل که در روزهای اخیر، اعتراض پرخاشگرانه در بسیاری موارد جای انتقاد را گرفته. به عنوان مثال اینجانب و دیگر همکارانم، افرادی را می‌بینیم که نوشته‌ای را در اعتراض به یک مطلب چاپ شده در یک نشریه که نویسنده‌ی آن هم معلوم است، (در عوض ارسال به دفتر نشریه یا سردبیر یا طرق مرسوم دیگر برای بازتاب) در گروه‌ها و شبکه‌های مجازی منتشر می‌کنند. و به گمان خود شک ندارند که مطلبی را نقد کرده‌اند. حال آنکه در این شیوه‌ی غیر مستقیم، نا‌روبرو! و نابرابر، به شکلی خیلی آشکار، بی‌احترامی به سوژه نقد مستتر است؛ گیریم به صورت ناخودآگاه.
حال آنکه، منتقد به سوژه‌ی مورد انتقاد خود احترام می‌گذارد، هدفش روشنگری است و به همین دلیل وقتی انتقادش را مطرح می‌کند برای فردی که عمل یا اثرش را نقد کرده، حق توضیح قایل است. نقد شفاف، محترمانه و رودر رو است.
با این حساب یک منتقد، سخن نقادانه‌ی خود را بیان می‌کند و منتظر شنیدن توضیح فرد نقد شده می‌ماند. اگر از تعابیر محترمانه برای توصیف فرد نقد شونده استفاده نکند، لااقل بی‌احترامی نمی‌کند و با کنایه و بی‌ادبانه سخن نمی‌گوید.
حال آنکه معترض پرخاشگر از اساس نمی‌خواهد کسی را نقد کند، می‌خواهد او را بکوبد و هدفش روشن شدن هیچ نقطه‌ی تاریکی نیست، در نتیجه فرد روبروی خودش را دشمن به حساب می‌آورد و برای شنیدن حرف او و توضیحاتش هیچ حق و فرصتی را قائل نیست و احتمالا اگر فرد مقابلش فرصت کند تا توضیحاتی ارائه کند، معترض پرخاشگر به هیچ روی نمی‌خواهد که بشنود و صد در صد که نمی‌شنود. معترض پرخاشگر اصولا به مهارت شنیدن مجهز نیست و ذاتا کر و ناشنوا است.
بگذریم؛ ما مدعی هستیم که گروه فرهنگ و هنر نشریات استقامت و فردای کرمان همواره به منتقد خود احترام می‌گذارد و آماده‌ی بازتاب بی‌کم و کاست نظرات آنان در صفحات خود می‌باشد.
این گروه حتی از معترضان پرخاشگر خود دعوت می‌کند تا مطالب خود را به جای انتشار در گروه‌ها و شبکه‌های مجازی، به خود نشریه ارسال کنند، تا آنها نیز بی کم و کاست منتشر شوند و پاسخ ما را هم در کنار انتشار مطلب خود در صفحات ما
بخوانند.
