زشتترین مجسمههای دنیا در شهر علی اکبر صنعتی
مهران رضاپور – هفتهی پیش نمایشگاه مجسمه در موزه صنعتی و با همکاری انجمن مجسمه سازان کرمان افتتاح شد. بعد از برگزاری سمپوزیوم ملی مجسمه سازی در سال ۸۹، این دومین اتفاق خوب جمعی در ارتباط باهنر مجسمه سازی کرمان است.
کرمان شهر مجسمه سازان برتر ایران است. در میان نامهای آشنا و مطرح مجسمه سازی ایران به نامهایی چون علی اکبر صنعتی، قهاری، شانس، هژبر ابراهیمی و …. برخورد میکنید که همه کرمانی هستند و کمتر شهری را در ایران میبینید که این تعداد مجسمه ساز مطرح را پرورش داده باشد.
باوجود چنین هنرمندانی جا داشت که زیباترین مجسمههای شهری در کرمان دیده میشد. کارگاههای متعدد و فعال مجسمه سازی وجود میداشت و آموزشگاههای مجسمه سازی به آموزش جوانان علاقهمند میپرداختند. جا داشت که حداقل در منطقهی جنوب شرق کشور کرمان قطب مجسمه سازی میبود و نیاز سایر استانهای همجوار را بر آورده میکرد. جا داشت که مسولین محترم اما بعضا سهل انگار از این موضوع نهایت استفاده تبلیغاتی را میبردند و چهرهی زیباتری از کرمان را به دنیا معرفی میکردند.
اما در عوض زشتترین مجسمههای دنیا در کرمانی دیده میشود که علی اکبر صنعتی را در دامان خود پرورش دادهاست.
بی سلیقگی وحشتناکی بر فضای مجسمههای شهری کرمان حاکم است. کمتر مجسمهای میبینید که هم زیبا باشد و هم در ارتباطی معنادار با فضای اطرافش بهسر ببرد. در کنار گنبد جبلیه، مجسمه نهنگ را قرار میدهند و در میانهی بلوار، ماهیهایی که از آب بیرون پریدهاند.
از این دست بیسلیقگیها فراوان است. و جالب اینجاست که بسیار اتفاق میافتد که سفارش دهنده و مجری مجسمه شهری هیچ از مجسمه و حتی از شهر نمیدانند و در مقابل دریافت مبالغ کلان، چهرهی شهر را نازیباتر میکنند.
در میان چنین بلبشویی ضرورت تشکیل یک نهاد صنفی که بتواند به اوضاع بی سروسامان مجسمه در کرمان نظم و نسقی بدهد و تعریف جدیدی از مجسمه ارائه کند بسیار احساس میشد و بنا به همین احساس ضرورت بود که انجمن مجسمه سازان کرمان شکل گرفت و این نمایشگاه اولین حرکت جمعی انجمن بود که با همکاری موزه هنرهای معاصر صنعتی و با حمایت مس سرچشمه آغاز شد.
هدف این انجمن، شکوفایی هنر مجسمه سازی در کرمان و بهوجود آوردن بستری مناسب برای تربیت نسل جوانی از مجسمه سازان پویا و با انگیزه است. هدف تولید آثاری با هویت و با رنگ و بوی کرمانی و بومی است در عین اینکه توان تاثیرگذاری و برقرای ارتباط با دنیا را هم داشته باشد.
تشکیل انجمن مجسمه سازان پاسخ به یک نیاز معطل ماندهی فرهنگی بود و امیدوارم این انجمن بتواند در سالهای آینده اقدامات اثربخش و مناسبی را در این رابطه داشتهباشد.
قطعا مجسمههای به نمایش درآمده همهی توان و داشتهی کرمان نیست. چیزی که هست این نمایشگاه نقطه شروع حرکتی است که در ادامه منجر به ساخت و تولید آثاری برتر خواهد شد. حرکتی که توسط چند جوان علاقهمند آغاز شده در صورتی به ثمر میرسد که حمایت شود. البته حمایت فقط حمایت مالی نیست. قبل ازحمایت مالی لازم است که سفارش دهندگان مجسمههای شهری، شهرداری، نهادها و کارخانجات و شرکتهای خصوصی و نیمه دولتی درک و اطلاعات خودشان را نسبت به مقولهی مجسمه بالا ببرند و یا اگر فرصت مطالعه ندارند از مشاوران متخصص مدد بگیرند. در همه جای دنیا، سفارش دهنده و خریدار آثارهنری یکی از ارکان مسائل فرهنگی محسوب میشوند و نقش زیادی در رشد هنر و فرهنگ جامعه دارند. تا کنون در کرمان حساسیت چندانی در این مورد وجود نداشته و سفارش دهنده که عمدتا شهرداری بودهاست نه خودش با مقولهی مجسمه آشنایی داشته و نه از متخصصین بهره برده و نتیجه همین شدهاست که میبینید.
این را هم بگویم که یک تشکل صنفی مانند انجمن مجسمه سازان تاثیر بسزایی در رشد این هنر میتواند داشته باشد. مانند تاثیری که فعالیتهای انجمن هنرهای تجسمی در پیشرفت نقاشی کرمان داشت و اگر نبود زحمات دوستان این انجمن، آثار کپی ضعیف همچنان به عنوان هنر دست اول به جامعه عرضه میشد.