راه دشوار پیش‌روی فدایی
محمد لطیف کار : روز چهارشنبه پس از یک کش‌وقوس طولانی، دکترمحمدجواد فدایی طی آیین ویژه‌ای از سوی وزارت کشور به‌عنوان استاندار کرمان معرفی شد.
مجال آن نیست گفته شود این تاخیر پنج ماه و نیمه چه ضرر و زیان مادی و معنوی به روند توسعه در استان زد، بنابراین می‌روم سر اصل مطلب؛ یعنی راه دشوار توسعه‌ای که فدایی در کرمان پیش رو دارد.
در این نشست استاندار کرمان در نظق آغازین خود گفت: «از خداوند می‌خواهم کمک کند تا بتوانم این مسئولیت را به نحو احسن انجام داده و شرمنده‌ی مردم و دولت نشوم». ممکن است بسیاری فکر کنند این دعای روحانی یک دعای معمولی است، که هر انسان متدینی در شروع کار خود، از خداوند طلب خیر می‌کند. به‌گمان من اما این‌طور نیست؛ دعای او ناشی آگاهی و نگرانی از مسئولیتی است که پذیرفته و بار آن را آگاهانه بردوش خود احساس می‌کند.
وقتی می‌گوید: « توسعة کرمان به ادارات قوی نیاز دارد»؛ او نشانه‌های این نگرانی را آشکار اعلام کرده، و خوب می‌داند اصلاح این دستگاه عریض و طویل اداری در کشور ما، چیزی نیست که از عهده‌ی او یا هر استاندار دیگری ساخته باشد.
سیستم اداری موجود، طی یک دوره‌ی طولانی، به‌مرور فرسوده شده است. یعنی مشکل ساختاری است، و برای مقابله با این پدیده نیازمند مقررات ویژه؛ اتفاق نظر، عزم واحد و ملی هستیم. از این منظر، باید بر اجرای قانون بازنشستگی، مهر تایید زد. البته در این مورد هم کاملا امیدوار نیستم. بیم آن دارم در آینده باخروج کامل نیروهای باتجربه و عدم جایگزینی نیروهای جوان و آموزش دیده جامعه‌ی ما دچار یک خلا قدرت در مدیریت بشود؛ ونهایتا سیستم اداری را از شرایط بد به بدتر سوق دهیم. مقصودم انتقاد به قانون بازنشستگی نیست؛ حرف من این است چرا نیروهای جوان همزمان به کارهای مدیریتی گمارده نمی‌شوند تا تجربه‌ی لازم را کسب نمایند.
نکته‌ی دوم؛ این‌که فدایی روی اصل پاسخگویی مسئولان تاکید کردهاند مسلما باید آن را به حساب یک بینش مترقیانه در مدیریت ایشان به‌شمار آوریم؛ اما در این مورد هم باید مراقب چاله‌های مدیریتی موجود باشیم. پیش از این نیز هزاران باراز مدیران میانی این درخواست که پاسخگو باشند مطرح شده، اما هیچ اتفاق تازه‌ای رخ نداده است. مدیران با انواع ترفندها از این مسئولیت شانه خالی کردهاند. این در حالی است‌که در جامعه‌ی ما مطبوعات مطالبه‌گر، مستقل و آزاد، محلی از اعراب ندارند. در واقع، اگر دنبال این هستیم که مدیران ما پاسخگو باشند باید اول از همه، مطبوعات پرسشگر داشته باشیم. قانون و نهادهای اجرایی و حقوقی باید مدافع جدی رسانه‌ها باشند، تا از ترس شکایت یا قطع آگهی خود دچار لکنت نشوند. می‌بینید که برای انجام این مهم هم به‌تنهایی از دست استاندار کاری ساخته نیست، و اتفاق باید در چارچوب یک اجماع استانی و بالاتر از آن در سطح ملی دنبال بشود.
در زمان رزم‌حسینی هم این مشکلات بود. بخشی از اعتراضات ایشان به دولت در خصوص کمبود اختیارات دولت ناظر به مشکلاتی بود که او شاهد آن بود، اما برای حل آن‌ها مقررات و سیستم اداری اجازه‌ی کار نمی‌داد. وارد شدن به آزمون مثلث اقتصادی و یا کمک خواستن از معین‌های اقتصادی برای توسعه‌ی استان به‌نظرم ناشی از همین مشکلات بود. اشاره‌ی مکرر رزم‌حسینی به سیستم نحس اداری مگر اشاره به همین موانع نبود؟
مواردی که در بالا اشاره کردم نشان می‌دهد که فدایی به‌عنوان استاندار برای نیل به اهداف توسعه در استان با چه دشواری‌هایی روبه‌روست. با این‌حال، معتقد به انسداد اجرایی و مدیریتی نیستم. این‌که فدایی می‌گوید: سیستم اداری ما سریع و چابک نیست؛ ناشی از درک درست و عمیق او از معضلی است که پیش رو دارد. چاره‌ی کار اما اصلاح امور از طرق معمولی که تا به‌حال تجربه شده، میسر نیست.
فدایی که تجربه‌ی مدیریتی فراوانی دارد باید به‌فکر طرح‌هایی نو و با قابلیت اجرایی باشد. استان کرمان مشکلات فراوان دارد که بی‌آبی یکی از آن‌هاست؛ فرصت هم زیاد نداریم!
