سردبیر هفته‌نامه استقامت در گفت‌وگو با اعتماد:

تاثیر نشریات محلی رو به افزایش است

گروه جامعه – به‌مناسبت روز خبرنگار، پنجشنبه‌ی گذشته روزنامه اعتماد گزارشی منتشر کرده که در آن با سردبیران سه نشریه محلی شهرآرای مشهد، اصفهان امروز و استقامت کرمان گفت‌وگو کرده است. بدلیل محدودیت جا، آن بخش از گزارش را که به گفت‌وگو با محمد لطیف‌کار سردبیر استقامت اختصاص دارد، در ادامه بازنشر می‌کنیم.

نویسنده‌ی گزارش در مقدمه می‌نویسد: دنیای خبرهای آن‌ها اغلب محدود می‌شود به مرزهای شهر و استان؛ دنیای خبرهایی که گاهی هرگز راهی به رسانه‌های جریان اصلی پیدا نمی‌کنند. حالا که روزنامه‌های سراسری و نشریات بزرگ کاغذی با مشکل کاغذ و پیدا شدن رقبای مجازی سروکله می‌زنند شاید بهتر از قبل بشود اهمیت این نشریات محلی را دید که با پرداختن به سوژه‌های مربوط به زندگی روزمره مردم شهر و استان‌شان می‌توانند هنوز با خیال راحت‌تر در مورد مخاطبان‌شان و ارتباط با مردم صحبت کنند. در روزهایی که اخبار مربوط به برجام و تغییرات سیاسی در سطح بین‌المللی و گفته‌های وزرا و سران قوه‌های قضاییه، مقننه و مجریه در هر کانال خبری و سایت اینترنتی پیدا می‌شود، نشریات محلی نشان داده‌اند که دسترسی‌شان به سوژه‌های متفاوت‌تر امکان بهتری برای ادامه حیات‌شان می‌دهد؛ رسانه‌هایی که از قضا در ریشه دواندن در دنیای مجازی و دسترسی به مخاطبان از طریق شبکه‌های اجتماعی هم موفق‌تر از رسانه‌های جریان اصلی عمل می‌کنند. سردبیران سه نشریه شهرآرای مشهد، اصفهان امروز و استقامت کرمان در گفت‌وگو با «اعتماد» از نگاه‌شان به بازار رسانه در سطح محلی می‌گویند و موضوعاتی که از قضا از طریق آن‌ها می‌توانند از سطح شهرها و استان‌ها خارج شوند و تبدیل شوند به سوژه‌ای ملی.

به‌نوشته‌ی اعتماد؛ کرمان یکی از کانون‌های موفق شکل‌گیری نشریات محلی است. ماه گذشته بود که پیگیری رسانه‌های کرمانی جلوی رخ دادن یک مورد کودک همسری را گرفت و بازتاب وسیعی هم در رسانه‌های مختلف ملی پیدا کرد.

محمد لطیف‌کار، سردبیر هفته‌نامه استقامت و مدیرمسوول سایت خبری فردای کرمان به «اعتماد» می‌گوید؛ برای او پیش از هرچیز همین حفظ ارتباط با مخاطب و بر پا ماندن جریان رسانه‌ای است که اهمیت دارد و برای همین نشریات محلی تلاش دارند تا حضورشان را در فضای مجازی قوی‌تر کنند: «کاغذ کمیاب شده و هزینه تولید نشریات بسیار بالا رفته؛ به همین دلیل تلاش نمی‌کنیم تیراژ نشریه کاغذی‌مان را بالا ببریم اما ارتباط‌مان با مخاطب از طریق فضای مجازی برقرار است و اتفاقا بازخوردها را خیلی سریع‌تر دریافت می‌کنیم. معتقدم اگر شرایط مطبوعات به‌گونه‌ای باشد که بتوانند تولیدات خوبی عرضه کنند، می‌توانند در فضای مجازی هم موفق باشند. اصل رسانه است که اهمیت دارد و باید در این شرایط اقتصادی دوام بیاورد. اگرچه برای عده‌ای مهم است که نسخه کاغذی به دست‌شان برسد اما برای بسیاری مهم‌تر این است که تولیدات درستی به دست‌شان برسد که قابل اعتماد باشد».

از نظر لطیف‌کار هرچند عده‌ای در فضای مجازی سواد کم رسانه‌ای‌ دارند و فرق خبرها و منابع خبری درست و نادرست را از هم تشخیص نمی‌دهند، اما خیلی‌ها در همان فضای مجازی به دنبال اخبار صحیح می‌گردند. در این فضا حالا توانایی در رقابت است که سهم رسانه‌های رسمی را از مخاطبان مشتاق فضای مجازی مشخص می‌کند: «مشکلی که در جامعه ما به وجود آمده به این خاطر است که رسانه‌های ما به لحاظ مالی آن قدر قوی نیستند که بتوانند تولیدات خیلی قوی داشته باشند، بنابراین گاهی ممکن است در رقابت با فعالان مجازی عقب بمانند. مساله دیگر این است که رسانه‌های رسمی باید ملاحظات بسیاری را در نظر بگیرند و گاهی خودسانسوری‌های اجتناب‌ناپذیری به آن‌ها تحمیل می‌شود. آن‌ها نمی‌توانند هر شایعه‌ای را سریع در اختیار مخاطب خود بگذارند، و باید دقت بیشتری داشته باشند. همچنین آن‌ها برای نوشتن هر خبر و گزارشی هزینه‌ی بسیاری را متحمل می‌شوند و همین باعث می‌شود تولیداتشان از نظر کمی و کیفی کاهش یابد و خوانندگان کمتری پیدا کنند».

نشریات محلی از دید او، آن بخش از موضوعات مربوط به زندگی مردم را پوشش می‌‌دهند که شاید تیترهای کوبنده و جنجالی نداشته باشند، اما موضوعاتی هستند که مردم هر روز با آن‌ها زندگی می‌کنند و همین هم باعث می‌شود که آن‌ها مخاطبان ثابت خودشان را داشته باشند: «در سطح نشریات محلی هم پیش می‌آید که آن‌ها به سوژه‌هایی دست پیدا کنند که در سطح رسانه‌های ملی مورد توجه قرار بگیرد و جذاب باشد، اما همه‌ی موضوعات این‌طور نیستند. مثلا در کرمان ما همیشه موضوع پسته را دنبال می‌کنیم؛ اما شاید چون تیترهای جذابی از آن‌ها درنمی‌آید، یا این‌که پیگیری‌اش برای رسانه‌های ملی وقت و هزینه بسیاری می‌‌برد؛ با این‌که موضوع مهمی است خیلی کم دنبال می‌شود. همچنین بسیاری از مسائل حوزه‌ی میراث فرهنگی یا ساخت و سازهایی که در شهرها محل اعتراض مردم هستند در نشریات محلی دنبال می‌شوند، اما خیلی کم پیش می‌آید که تیتر نشریات سراسری بشوند. اما بازتاب این مطالب را ما در خود منطقه می‌بینیم، چون اینجا مردم با این مسائل درگیر هستند و به صورت روزانه با آن‌ها سروکار دارند».

لطیف‌کار نسبت به تاثیرگذاری نشریات در استان‌ها و شهرهای مختلف خوشبین است؛ روندی که آرام و گاهی کند پیش می‌رود؛ اما از دید او رو به افزایش است: «قدرت تاثیرگذاری نشریات محلی را اگر بخواهم به صورت روندی در طول دو دهه‌ی اخیر نگاه کنم، باید بگویم که مرتب در این سال‌ها این تاثیر بیشتر شده است. البته رسانه‌های محلی معمولا از لحاظ فنی و توانایی‌های مختلفی که در تولید نشریه ضروری است، فاقد کیفیت هستند. گاهی در شهرهای کوچک اصلا سیستم توزیع وجود ندارد. از طرف دیگر محدودیت‌هایی در تهیه مطلب هم پیش روی نشریات محلی قرار دارد؛ مثلا خیلی از مدیران و مسوولان از صحبت کردن پرهیز می‌کنند، یا روابط چهره به چهره در شهرستان‌ها بسیار تاثیرگذار است و همه‌ی این‌ها باعث می‌شود ریتم تاثیرگذاری نشریات محلی خیلی سریع نباشد. اما وقتی در طول یک دوره نگاه می‌کنیم می‌بینیم که این تاثیرگذاری از گذشته بیشتر شده است، و فکر می‌کنم این تاثیرگذاری در آینده رو به رشد است».