اعتراض بازاریان کرمان به پیادهراه سازی ارگ و خیابان تجلی؛
کسب‌وکار بازاریان را فدای پیادهراه سازی می‌کنند
شهرداری حتی یک عکس از پروژه به ما نشان نداد
اسما پورزنگی‌آبادی ـ شهرداری و شورای شهر کرمان که اعتراضات شهروندان نسبت به اغلب پروژه‌های عمرانی گذشته را دیده بودند، در ابتدای این دوره بسیار شعار می‌دادند: برای پروژه‌های عمرانی، پیوست ارزیابی تاثیرات فرهنگی و اجتماعی تهیه خواهیم کرد تا تاثیر آن بر زندگی و کار شهروندان بررسی و از مزاحمت‌ها کم شود و حتی در یکی، دو سال اول فعالیت شورا، حرف از تصویب الزامی شدن «اتاف» هم می‌زدند؛ اکنون اما در ماه‌های پایانی فعالیت خود، بی‌آنکه کسبه را خبردار کنند، پروژه‌ی پیادهراه سازی خیابان تجلی را آغاز کرده و یکی از بزرگ‌ترین اعتراضات مردمی نسبت به عملکرد شهرداری در این دوره را رقم زده‌اند.
کسبه نگران از آنچه با این پروژه بر کسب‌وکارشان می‌رود، دوشنبه‌ی گذشته به شهرداری رفته و صدای اعتراض‌شان را به گوش دست‌اندرکاران رسانده‌اند. پیاده‌راه‌سازی خیابان تجلی، فاز دوم از پروژه‌ی بزرگ‌تر، یعنی پیادهراه سازی میدان ارگ است.
بنا به گفته‌ی یکی از مغازه‌داران خیابان تجلی، حدود یک ماه قبل، شهرداری به این خیابان آمده و شبانه پروژه را شروع کرده و آن‌ها هم اطلاع نداشتند قرار است چه اتفاقی بیفتد. آن‌ها می‌گویند که پنج، شش سال قبل هم شهرداری برای ممنوع کردن ورود خودروها به این خیابان، اقداماتی را شروع کرد اما ما مانع از آن شدیم.
اکنون اما کسبه نگران چند موضوع هستند: یکی رکودی که این پروژه در کنار رکود کرونایی به آن‌ها تحمیل کرده است، دیگر آن‌که پروژه بسیار کند پیش می‌رود، همچنین، فکری برای پارکینگ آن نشده و بعد از پیاده‌راه‌سازی هم، از آنجا که برخی از آن‌ها عمده‌فروش هستند، برای تخلیه‌ی بارها با چالش جدی مواجه خواهند شد ضمن اینکه آن‌ها می‌گویند فرهنگ خرید کرمانی‌ها این‌طور نیست که حاضر باشند پیاده برای خرید بروند. کسبه بسیار نگران و معترض هستند.
یکی از آن‌ها که حدود ۲۷ سال در خیابان تجلی مغازه دارد، به فردای‌کرمان می‌گوید: «روزی که پروژه را شروع کردند، گفتند قرار است ۹۰ روزه تمام شود. در این مدت، سه، چهار نفر کارگر با بیل و کلنگ مشغول هستند؛ با این وضعیت، محال است که بتوانند سه ماهه کار را به سرانجام برسانند. از ما هم برای انجام این کار نظرخواهی نکردند تا بگوییم چه مسائل و مشکلاتی داریم، ما عمده‌فروش هستیم، بعد از پیادهراه سازی چطور بار مغازه را تخلیه کنیم؟ دکتر نیکویی معاون عمرانی شهرداری روز سه‌شنبه‌ی گذشته به محل پروژه آمد و گفت که می‌توانیم طرح را طوری اجرا کنیم که امکان تردد ماشین هم در خیابان باشد. فرض کنیم این مشکل را حل کنند، با فرهنگ خرید کرمانی‌ها چه می‌توان کرد؟ وقتی حاضر نیستند جایی که ماشین نمی‌رود، برای خرید مراجعه کنند. بعد از حدود سه دهه کار در بازار، ببینید که شهرداری با ما چه می‌کند؟ دکتر نیکویی روز سه‌شنبه گفت که از پیمانکار تعهد گرفته‌اند تا ساعت کار و تعداد نیروها را زیاد کند؛ من تا شب حدود ساعت ۱۰ شب در مغازه‌ام بودم؛ پروژه تعطیل بود. این‌طوری می‌خواهند به پروژه سرعت بدهند؟»
دهباشی، یکی دیگر از مغازه‌داران خیابان تجلی نیز به فردای‌کرمان می‌گوید: «شهرداری، شبانه و بدون اطلاع قبلی، این پروژه را شروع کرد. ابتدا گفتند که پیاده‌‌روها را کف‌سازی و بعد سراغ خیابان می‌آییم اما ناگهان کل خیابان را به هم ریختند. می‌خواهند اینجا را پیادهراه کنند ولی نمی‌گویند عمده‌فروشان برای تخلیه‌ی بارشان، چه باید بکنند. پروژه هم بسیار کند پیش می‌رود. دکتر نیکویی معاون شهردار روز سه‌شنبه که به محل پروژه آمد، اعتراضات و نگرانیهایی که داشتیم را به ایشان گفتیم. نتیجه‌ای نداشت. گفتند طرح را باید اجرا کنیم. گفتیم نگران کاسبی‌مان هستیم که از رونق می‌افتد. گفتند بعد از پیادهراه شدن، باید کاربری مغازه‌ها تغییر کند. ما که ۵۰ سال در این شغل‌های پدری‌مان بوده‌ایم، چه کار جدیدی می‌توانیم شروع کنیم؟ می‌گویند بعد از پیادهراه سازی، ارزش ملک‌ها چند برابر می‌شود. این، چه فایده‌ای برای ما دارد؛ وقتی نتوانیم درآمدی برای گذران زندگی‌مان از مغازه‌ها به دست بیاوریم؟ علاوه بر این مسائل، برای دسترسی‌ها و پارکینگ هم فکری نکرده‌اند. نه برای بازاریان و نه برای کسانی که اینجا زندگی می‌کنند».
سعید حاج‌مرادعلی، عضو هیات امنای بازار تاریخی کرمان نیز به نمایندگی از بازاریان، نسبت به پروژه‌ی پیادهراه سازی ارگ انتقاداتی مشابه مطرح می‌کند. او می‌گوید که از حدود یک ماه قبل، پروژه‌ی ارگ را شروع کرده‌اند. روزی سه، چهار کارگر با بیل و فرغون می‌آیند، دارند اطراف درخت‌ها را با بلوک قالب‌گذاری می‌کنند. روز اول گفتند ۱۰ ماهه تمام می‌شود؛ با این سرعتی که کار پیش می‌رود، بعید است زودتر از دو، سه سال تمام بشود. در حالی‌که به دلیل موقعیتی که این میدان و این محدوده دارد، باید برای پیمانکار ضرب‌الاجل می‌گذاشتند.
او از انتقاد شدید بازاریان نسبت به این اقدام شهرداری خبر داده و ادامه می‌دهد: «شهرداری در پاسخ به اعتراضات، می‌گوید یا مغازه‌تان را جابه‌جا کنید یا شغل‌تان را عوض کنید! می‌گوید که باید مشاغل اطراف میدان ارگ تغییر کنند؛ اینکه مثلا سیگارفروشی آنجا نباشد را ما هم قبول داریم اما کسی که اینجا عمده‌فروشی عطاری دارد، چه باید بکند؟ می‌گویند برود خیابان امام، تک‌فروشی بکند! به کسی که ۶۰ سال است اینجا خواروبارفروشی دارد، می‌گویند مغازه‌ی فروش صنایع‌دستی باز کن، گردشگر می‌آید، برایت سود دارد. کدام گردشگر؟ روزی که گردشگری در ایران و دنیا رونقی داشت، مگر چه‌قدر به کرمان می‌آمدند؟ حالا که با شیوع کرونا، کلا هم گردشگری تعطیل شده است. اصلا بیایند بگویند شهر کرمان چه جاذبه‌ای برای گردشگران دارد که حالا قرار است کسب‌وکار بازاریان فدای پیادهراه سازی برای جلب گردشگر بشود؟».
او می‌گوید: «با پروژه‌ی ارگ می‌خواهند اجناس بازاریان را بنجل کنند. همین مدتی که کار را شروع کرده‌اند تمام مغازه‌های اطراف پر از گردوخاک و رفت‌وآمد هم بسیار سخت شده است. کسبه، از کرونا بسیار ضرر دیده‌اند، همه رو به ورشکستگی هستیم. حالا که تعطیلات کرونا تمام شده، با این پروژه، کسبه گرفتار شده‌اند. شهرداری می‌گوید با اتمام پروژه، قیمت مغازه‌تان دو برابر می‌شود. وقتی ما نان‌مان را نتوانیم از مغازه دربیاوریم، این ارزش افزوده چه فایده‌ای دارد؟».
حاج‌مرادعلی نیز نبود جای پارک را یک معضل جدی برای بازاریان می‌داند و اظهار می‌کند: «پارکینگ گلبازخان به محل پارک خودروی کارمندان دارایی و آموزش‌وپرورش و بانک‌های آن اطراف تبدیل شده است. هیچ جایی برای پارک بازاریان نیست. باید آن‌قدر در آن اطراف جست‌وجو بکنیم تا جای پارک پیدا شود. حالا با پیادهراه شدن ارگ و تجلی، این مشکل حادتر نیز می‌شود».
او از مقامات شهر می‌خواهد فکری برای کسبه بکنند که در دوران رکود و تورم و کرونا، از جهات مختلف، در تنگنای شدید قرار گرفته‌اند و در پاسخ به این پرسش که، آیا پیش از شروع پروژه، کسبه در جریان این اقدامات شهرداری قرار داده شدند؟ توضیح می‌دهد: «حدود چهار پنج ماه قبل، جلسه‌ای نه مشورتی، بلکه توجیهی در دفتر شهردار محترم برگزار شد. تعدادی از کسبه هم حضور داشتند. فقط گفتند قصد انجام چنین کاری را داریم. ولی حتی یک عکس از پروژه به ما نشان ندادند. ما نگرانیهایی که داشتیم را مطرح کردیم اما گفتند شورای شهر مصوب کرده و ما مجری مصوبات شورا هستیم. شورا هم طبق طرح تفصیلی عمل کرده است. آیا طرح تفصیلی نسبت به مقتضیات امروز، نباید تغییر کند؟».
