در گفت‌وگوی استقامت با ۲ فعال صنعت فرش استان مطرح شد
رای منفی فعالان به سند فرش
رییس اتحادیه بافندگان فرش دستباف کرمان:
سند فرش با واقعیات فاصله دارد
رییس انجمن طراحان استان:
طراحان فرش به بازی گرفته نمی‌شوند
ستاره آیین روشن- فرصتی که در دولت یازدهم و پس از برجام برای صنعت فرش استان کرمان ایجاد شد در حال از دست رفتن است.
بازارهای جهانی فرش رو به توسعه و رونق گذاشته؛ اما جا و جایگاه فرش کرمان هنوز خالی و مسیر حرکت و چشم‌انداز آینده نامعلوم است.
حجم صادرات فرش و صنایع‌دستی کشور در سال گذشته ۳۳۳ میلیون دلار بوده است. طبق آمارها، تبریز ۴۰ درصد قالی ایران را در سال ۹۴ صادر کرده؛ این در حالی‌ست که آمار دقیق مربوط به حجم صادرات فرش استان کرمان نامعلوم و مبهم است.
تبریز همچنین سال گذشته، به عنوان پایتخت فرش جهان انتخاب شد. حقی که بسیاری، آن را از آنِ کرمان می‌دانستند اگر در استان این صنعت دیرپا را زیر سایه‌ی دیگر صنایع به حال خود رها نکرده بودند.
در همین حال، در دولت گذشته، بازار فرش ایران از شرایط نابسامان روز تاثیر فراوان گرفت؛ رقیبانی چون هندوستان، فرش ایران را به کناری راندند تا این‌که برجام تصویب و تحریم‌ها لغو شد. به‌دنبال آن، امیدواری به رونق بازار این کالا شدت گرفت.
فعالیت‌های استان کرمان اما در پسابرجام، گستره‌ی چندانی نداشته است. این اقدامات محدود به جذب سفارشی از سوی عتبات عالیات بوده است؛ استان کرمان همچنین دو، سه سال است که به دنبال سیاست‌گذاری و تعیین نقشه‌ی راه برای حضور پرطمطراق فرش خود در بازارهای دنیا است.
به این منظور، اوایل سال ۹۳ بنا به صلاح‌دید استاندار کرمان و با تایید فعالان صنعت فرش قرار بر تهیه‌ی سندی شد تا گذشته و امروز و آینده‌ی فرش کرمان در آن دیده شود.
در آن جلسه که همگی با هدف چاره‌اندیشی برای نجات این هنر ـ صنعت ارزشمند کنار هم نشسته بودند، به اتفاق تصمیم گرفته و مصوب کردند تا اتاق بازرگانی کرمان چنین سندی را تهیه کند. سرانجام و پس از دو سال معطلی، در جلسه‌ی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی که دو هفته قبل برگزار شد، اتاق از این سند خود رونمایی کرد. تناقض در آمارهای لحاظ شده در سند با آنچه که بخش دولتی در دست داشت اما، استاندار کرمان را وادار کرد تا اجرای این سند را نپذیرد. قرار شد با بازنگری در آمارها، نقشه‌ی راه بهتری پیش‌روی صنعت فرش استان کرمان قرار گیرد. سندی که از ابتدا استاندار تاکید داشت تا همه‌ی ارکان این صنعت روی آن اجماع کرده و وفادارانه، پای اجرای آن بمانند.
با دستور توقف اجرا در شورای گفت‌وگو، اکنون سند توسعه‌ی صنعت فرش استان در حال بازبینی و بازنگری است.
با روسای اتحادیه تولیدکنندگان و انجمن طراحان فرش استان ـ که اعضای این دو تشکل به مثابه‌ی نخ تسبیح صنعت فرش هستند ـ درباره‌ی سند فوق گفت‌وگو کردم.
رییس اتحادیه بافندگان فرش دستباف استان کرمان می‌گوید که نظر این اتحادیه در تهیه‌ی سند خواسته نشده است.
عطاالله شفیعی‌پور صحبت خود را با ذکر یک مثال آغاز و اظهار می‌کند: «ممکن است شما از یک فرد که در خیابان است درباره‌ی آسفالت مسیر سوال کنید؛ او حتما نظری دارد. اما آیا یک مهندس هم همان نظر را دارد؟ یا آن را تایید می‌کند؟!».
وی با بیان این‌که در اسنادی که نوشته می‌شود، نظر متخصصان پرسیده نمی‌شود، می‌افزاید: «سند فرش استان با واقعیت‌ها فاصله دارد».
شفیعی‌پور ادامه می‌دهد: «در جلسه‌ی اخیر شورای گفت‌وگو که در استانداری برگزار شد، افرادی در مورد فرش اظهارنظر کردند که اتاق بازرگانی خودش آنها را انتخاب کرده بود؛ خوب همین رویه در نوشتن سند هم دنبال شده است!».
وی می‌گوید: «یک‌سری مباحث علمی و تئوری در این سند آورده شده که ممکن است درست هم باشند اما این سند با واقعیات فرش استان فاصله دارد؛ باید متخصصان این حوزه نقشه‌ی راه فرش را مشخص کنند».
شفیعی‌پور در پاسخ به این سوال که مگر کمیسیون قالی اتاق که تدوین‌کننده‌ی این سند است، تخصص ندارد؟ اظهار می‌کند: «شما بروید ببینید اعضای این کمیسیون چه کسانی هستند و چه تعداد آنها در صنعت فرش حرفی برای گفتن دارند؟».
وی بیان می‌کند: «اوایل که بحث تهیه‌ی سند مطرح شد، من خودم در آن نقش داشتم. اما این سندهایی که نهایی می‌شود بیش‌تر به یک قصه می‌ماند که همه فقط از شنیدن آن لذت می‌برند».
این پیشکسوت صنعت فرش استان کرمان ادامه می‌دهد: «باید کسانی که درگیر کار فرش هستند و با مشکلات آن از تولید تا فروش آشنا هستند و تجربه‌ی کافی هم دارند، در نوشتن سند حضور داشته باشند».
وی در پاسخ به این سوال که؛ اتاق بازرگانی در جلسه‌ی رونمایی از سند ادعا کرد که بخشی از یافته‌های خود را از طریق گفت‌وگو با فعالان این صنعت به دست آورده است، حالا چطور از عدم حضور اتحادیه تولیدکنندگان صحبت می‌کند؟ می‌گوید: «شاید از من هم سوال کرده باشند، اما آیا آنچه مدنظر فعالان صنعت بوده را در سند لحاظ کرده‌اند؟». از شفیعی‌پور می‌پرسم که آیا اتاق را متولی مطلوبی برای نوشتن سند فرش استان می‌داند یا بر این باور است که مثلا خود اتحادیه‌ها باید سند را بنویسند؟
او در پاسخ بیان می‌کند: «نه. منظورم این نیست که لزوما اتحادیه‌ها سند را بنویسند بلکه تاکید دارم تا نظر بزرگان فرش استان پرسیده شود. از ما بزرگتر کسانی هستند که می‌توانند تجربیات خود را در اختیار بگذارند».
وی می‌گوید: «اتاق بازرگانی به‌تنهایی نمی‌تواند سند برای فرش استان بنویسد».
غلام‌عباس شریعتمداری، رییس انجمن طراحان فرش استان نیز با بیان این‌که نظر این انجمن را برای نوشتن سند نپرسیده‌اند، می‌گوید: «اما ما بعد از جلسه‌ی شورای گفت‌وگو، با خانم کنعانیان (تهیه‌کننده‌ی سند فرش استان کرمان) جلسه‌ای برگزار کردیم».
وی با بیان این‌که ما با تحول و تغییر در وضعیت فعلی صنعت فرش استان موافقیم، می‌افزاید: «اما نمی‌دانم چرا تولیدکنندگان فرش دستباف در استان حاضر نیستند این تحولات را بپذیرند».
وی تاکید می‌کند: «ما فعالان صنعت فرش همگی یک اکیپ هستیم که هرکدام ساز خودش را بزند، بقیه را نیز دچار مشکل می‌کند؛ اتفاقی که در استفاده از طراحان فرش افتاده است».
شریعتمداری ادامه می‌دهد: «طراحان ما توان کافی برای تهیه‌ی طرح‌های مناسب را دارند ولی نیاز بازار را نمی‌دانند. تاجران هم به ما نمی‌گویند که سلیقه‌ی بازار چیست تا طبق همان طرح بزنند. یا نمی‌دانند یا اگر بدانند هم نمی‌گویند».
وی با بیان این‌که باید در سند فرش استان این مسائل دیده و برای آن راهکاری اندیشیده بشود، می‌گوید: «ما به همین خاطر بلافاصله بعد از جلسه‌ی شورای گفت‌وگو با خانم کنعانیان جلسه گذاشتیم».
شریعتمداری با تاکید بر تهیه‌ی بانک اطلاعات و شبکه‌ی حمایتی طراحان فرش استان اظهار می‌کند: «به تهیه‌کننده‌ی سند فرش استان این پیشنهاد را هم دادیم که یک محل در بازار تاریخی کرمان را به عنوان کارگاه نقاشی زنده به طراحان فرش اختصاص بدهند تا مردم و مشتریان از نزدیک در جریان کار طراحی قرار بگیرند».
وی با ابراز امیدواری از پذیرفته شدن این پیشنهادات و درنظر گرفتن آن در سند فرش تصریح می‌کند: «ما همیشه گفته‌ایم که در صنعت فرش، طراحان را هم به بازی بگیرند». هفته‌ی گذشته معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در جلسه‌ای با عنوان « شورای راهبردی و کمیته فرش دستباف استان کرمان» به صراحت گفته است: «از اتاق بازرگانی درخواست می‌کنیم که جای خالی فعالان فرش استان کرمان در تهیه نقشه راه فرش استان پر شده و از وجود آنها استفاده شود».
