مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان:
نیازمند اعتبارات ویژه هستیم
رضا شمسی – جشنواره موسیقی نواحی، جشنوارهای است که از همان سال اول یعنی در سال ۱۳۷۸ بذرش در کرمان کاشته شد و تا سال ۱۳۸۴ یک نهال جوان شش ساله شد، این نهال چند سالی آبیاری نشد تا اینکه قلمه‌ای از او گرفتند و بردند تا در تهران بکارند، خوشبختانه در سال ۱۳۹۲ وزیر وقت ارشاد و فرهنگ اسلامی با وعده‌ی احیای مجدد جشنواره موسیقی نواحی در کرمان دعای خیری برای خود خرید و سبب شد تا این نهال در کرمان بماند، البته در همان زمان مقرر شد که بعد از سه دوره‌ی برگزاری جشنواره، در مورد دائمی شدن میزبانی در کرمان، تصمیم گرفته‌خواهد شد.
اکنون این نهال درختی ده ساله است و سال دیگر درختی ریشه‌دار در زمین کویری و خاک دامنگیر کرمان و روا نیست که درختی چنین را از ریشه درآورند. اما در این هم تردیدی نیست که این درخت احتیاج به هرس دارد و برای زیست سالم و مداومش نیاز به مراقبت علمی و دائمی دارد؛ همت عالی اهالی دیار کریمان را هم نیاز دارد.
با محمدرضا علیزاده؛ مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد استان کرمان و دبیر اجرایی جشنواره در مورد توانمندی‌های استان کرمان در این جشنواره ملی و اراده برای دائمی کردن این جشنواره گفتگو کردم.
جناب علیزاده استان کرمان برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی چه موقیعت ویژه ای دارد؟
در ابتدا از شما تشکر می‌کنم که به عنوان یک نشریه، جشنواره‌ی موسیقی نواحی را به صورت جدی دنبال می‌کنید، چون معتقد هستم برای بقای این نوع برنامه‌های هنری و فرهنگی، حمایت و فعالیت رسانه‌ها و مطبوعات خیلی مفید و موثر و مهم است.
و اما، در پاسخ به سوال شما باید بگویم: کرمان بنا به دلایلی برای برگزاری این جشنواره هم موقعیت بسیار خوبی دارد و هم ظرفیت خیلی بالایی دارد؛ چرا که از نظر فرهنگ و تمدن و گستردگی آن‌ها پیشینه‌ای دارد که به تنوع زیست محیطی و گستره جغرافیایی آن ارتباط تنگاتنگ دارد. این تنوع فرهنگی و گستردگی جغرافیایی در موسیقی نواحی ما نیز مشهود است و نکته مثبت این قضیه این است که در این فضا و حوزه‌ی هنری یعنی در موسیقی نواحی استان ما علاوه بر تنوع داخلی، تعامل زیادی با استان‌های همجوار مثل هرمزگان و سیستان و بلوچستان و خراسان هم دارد. یعنی ما هم موسیقی خاص خودمان را داریم و هم با دیگر نواحی موسیقایی تعامل داریم، این بسیار حایز اهمیت است. به هر ترتیب کرمان این ظرفیت و این جایگاه را دارد که انشاالله جشنواره موسیقی نواحی در آن دائمی شود و هر ساله به صورت مستمر برگزار شود. از آن طرف هم برگزاری این جشنواره برای استان کرمان نیز بسیار مهم است و قطعا باعث حفظ، دوام و ترویج موسیقی استان می‌شود و از سویی به لحاظ تقویت روحیه‌ی نشاط مردم، نقشی موثر دارد.
چه باید کرد تا این اتفاق بیفتد و برگزاری این جشنواره تداوم یابد؟
قطعا تا سال آینده، یعنی دوره‌ی یازدهم بر اساس تفاهمی که بین استاندار محترم کرمان و وزیر وقت فرهنگ و ارشاد انجام شده، این جشنواره برگزار می‌شود و حتما می‌دانید که این تفاهم‌نامه در واقع به نوعی احیای جشنوارهای است که هشت دوره قبلش برگزار شده بود. (شش دوره در کرمان و ۲ دوره به صورت مشترک با تهران)
پارسال که دوره نهم برگزار شد، اولین تجربه‌ی ما بعد از چند سال وقفه بود که طبعا خالی از کاستی نبوده است، اما امسال ما تلاش کردیم تا خیلی از آن نقاط ضعف سال گذشته، رفع بشود.
امسال به نسبت سال گذشته چه تلاش‌هایی صورت گرفته؟
در بعد محتوایی می‌توانم بگویم که بخش پژوهشی امسال خیلی قوی‌تر است. ما پژوهشگرانی از کشور آلمان داریم که متخصصان برجسته‌ای در این حوزه به شمار می‌روند. گروهی را از ترکیه داریم، گروهی را از افغانستان داریم، که در تبادل و تعامل با گروه‌های ایرانی نقش خیلی دارند.
معتقدیم مجموع تلاش‌های صورت گرفته در این بخش‌ها می‌تواند در ارتقای سطح دانش حوزه‌ی موسیقی نواحی کمک کند.
همچنین در بحث کیفی جشنواره در مسایل اجرایی در خود استان، ما جشنواره را در حد یک جشنواره‌ی درجه یک ملی دیده‌ایم و توانستیم هتل پارس را برای اسکان و پذیرایی از مهمانان تدارک ببینیم که به نظر می‌رسد نسبت به سال گذشته قدم‌های خوبی را برداشتیم و دوستان مهمان نیز رضایت خوبی داشته‌اند. از بابت مشارکت مردمی در محیطی مثل پارک مادر و مشارکت شهرستان‌های استان پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای نسبت به پارسال داشته‌ایم که خوشبختانه در خبرگزاری‌ها هم منعکس شده.
همچنین، سال گذشته دبیرخانه جشنواره در کرمان خیلی فعال نبود، اما خوشبختانه امسال فعال شده است. به این شکل که امسال فراخوان و دریافت آثار توسط دبیرخانه کرمان انجام شد و در حوزه دبیرخانه‌ای و تخصصی هم خیلی کارهای خوبی انجام شد و خود دوستان انجمن موسیقی در میدان بودند.
ویژگی دیگر جشنواره امسال، واگذاری و برون‌سپاری تمام کارهای اجرایی به بخش غیر دولتی بود و ما تنها به نقش نظارتی خود بسنده کردیم و نشان دادیم که این توان، در استان ما هم در اجرا است که بخش خصوصی بر عهده دارد و هم در بخش تخصصی است که دوستان انجمن موسیقی عهده‌دار آن هستند. اما قطعا نواقصی هم هست و طبیعی است که کارهای بزرگ نواقصی هم دارند..
اما به نظر می‌رسد هنوز هم ظرفیت‌های زیادی هست که مغفول مانده؛ اینطور نیست؟
قطعا همینطور است، آنچه هست این است که در مجموع سعی کرده‌ایم نسبت به سال گذشته نواقص را برطرف کنیم اگرچه معتقدیم تا نقطه مطلوب فاصله داریم. مثلا در یک جشنواره ملی باید دبیرخانه در طول سال فعالیت کند و با هنرمندان و متخصصان کشور ارتباط مستمر داشته باشد که تا حدودی هم چنین بوده است اما باید تدریجا کامل‌تر شود.
انشاالله در سال‌های آینده تلاش می‌کنیم این مسایل حل شود؛ برای رسیدن به این هدف باید ظرفیت‌های دیگری در کنار حوزه تخصصی و حوزه اجرایی قرار بگیرد در سال جاری هم گام‌هایی را برداشته‌ایم و امیدواریم سال آینده باید گام‌های جدی‌تری برداشته شود. مترصد هستیم، جلسات خوبی را که قبل از این با اداره کل میراث فرهنگی داشتیم، بیشتر و نزدیکتر کنیم چون بخشی از این جشنواره هم میراث فرهنگی و شفاهی ما است، باید روی این قضیه تلاش و کار شود؛ از حیث اینکه بتوانیم در این جشنواره به عنوان یک رویداد هنری برخاسته از میراث فرهنگی، حضور بیشتر گردشگران داخلی و خارجی را داشته باشیم. من فکر می‌کنم این کار واقعا عملی است و ما باید سعی کنیم برای سال آینده این ظرفیت را عملیاتی کنیم. اما دوستان دیگر هم باید در حوزه‌های دیگر تلاش کنند که این اتفاق بیفتد. البته منظورم این نیست که تا کنون تلاش نکردند. چرا این اتفاقات افتاده و جلساتی هم تشکیل شده ولی قاعدتا برای جشنواره یازدهم باید وارد بخش عملیاتی شویم. طرح و پیشنهادی هم وجود دارد که ما حداقل یک‌سری اساتید و پیشکسوتان موسیقی نواحی در استان کرمان که در روستاهای مختلف استان پراکنده‌اند، را شناسایی و آن روستاها را به نوعی به عنوان خانه‌های بوم‌گردی شناساند و طرح‌های میراث را آنجا ایجاد کرد؛ این در حد یک طرح است که داریم روی آن کار و برنامه ریزی می‌کنیم.
فکر نمی‌کنید ظرفیت رسانه‌ای استان به عنوان یکی از مهمترین ظرفیت‌ها مغفول مانده است؟
قطعا بحث پوشش‌های رسانه‌ای و مطبوعاتی خیلی مهم است و باید در حد این جشنواره‌ی ملی انجام شود، اما فکر می‌کنم اتفاقا امسال رسانه‌های محلی استان در مجموع خوب پوشش دادند و رسانه‌های ملی و شبکه استانی صدا و سیمای کرمان نیز ورود خوبی به مساله داشت. شبکه استانی کرمان هم گروه‌های ما را به استودیو دعوت کردند و هم از برنامه‌های ما ضبط داشتند و در مجموع پوشش نسبتا خوبی بود. امیدواریم که بتوانیم سال به سال این موارد را پررنگ‌تر کنیم و بهتر بشویم.
جناب علیزاده! در حاشیه‌ی جشنواره، صحبت از سهم آورده‌ی استان برای تامین اعتبارات بیشتر جشنواره به میان بود و هر کاستی‌ای به کمبود بودجه ربط پیدا می‌کرد چرا؟
ببینید، جشنوارهای که در این حد واندازه و در این حد از اهمیت می‌باشد، قاعدتا نیازمند اعتبارات ویژه‌ای است. قاعدتا اعتبارات ما در اداره کل فرهنگ و ارشاد پاسخگوی این نیاز نیست و ما نیازمند این هستیم که اعتبار خاصی در بودجه ما دیده شود که ما بتوانیم ایده‌های خود و دوستان را تحقق ببخشیم. ما می‌خواهیم دبیرخانه را مستقر و در طول سال فعال کنیم، این در صورتی محقق می‌شود که بودجه از سال قبل به دست ما برسد، جشنواره موسیقی نواحی یک جریان مستمر است و از روزی که این جشنواره تمام می‌شود، باید دبیرخانه ما فعال باشد و ارتباطش با سطح کشور برقرار باشد، پس این باید در بودجه اداره کل پیش‌بینی شود. دولت هم می‌خواهد که از این موسیقی به عنوان یک میراث فرهنگی ما است، حمایت کند. این نوع موسیقی، موسیقی اصیل ما است و در حوزه دینی، مذهبی و ملی ما اصالت با این موسیقی است و باید هرچه بیشتر روی آن هزینه کنیم، آن را حفظ کنیم و توسعه بدهیم. اگر معتقد هستیم که ذائقه موسیقایی جوانان ما دارد تغییر می‌کند، چرا مجددا به این سمت نیاییم. خب، همه‌ی اینها قطعا یک اعتبار ویژه می‌خواهد و با این اعتبارات جزئی نمی‌شود به نقطه مطلوب رسید. ضمن اینکه هم از آقای رزم‌حسینی، استاندار محترم کرمان و هم از سازمان مدیریت برنامه‌ریزی تشکر می‌کنم که امسال حمایت کردند اما اگر بخواهیم جشنواره را دائمی کنیم، قطعا نیازمند اعتبارات ویژه هستیم و حتی از بخش‌های غیر دولتی دعوت می‌کنیم که خیلی جدی‌تر به این زمینه ورود کنند و متوجه باشند که فعالیت‌های این حوزه در طول سال مستمر می‌باشد.
