پیشنهادهای یک دکترای شهرساز به شهردار کرمان؛

نجات بافت کهن از بیبرنامهگی

ترافیک کرمان با هزاران پل حل نمیشود

«استقامت»: مقاله‌ای که در ادامه می‌خوانید را دکتر «کورش افضلی» حدود یک ماه قبل برای انتشار در اختیار «استقامت» قرار داد. آن زمان تایید یا رد «محمد سام» به عنوان شهردار کرمان هنوز قطعی نشده بود؛ بنابراین صبر کردیم تا او کارش را در شهرداری شروع کند، بعد این مقاله که به نوعی پیشنهادات یک شهرساز برای نجات و بهبود شهر کرمان است را، منتشر کنیم. اما این اتفاق نیفتاد و سام نتوانست بر کرسی شهرداری کرمان تکیه زند. هفته گذشته اما شورای شهر بدون فوت وقت و با رای بالایی که گفته می‌شود در بردارنده‌ی رای و نظر وزارت کشور نیز هست، سید مهران عالم‌زاده را انتخاب کرد. و احتمالا به زودی او کار خود را در کسوت یک شهردار مورد اعتماد شورا و دولت آغاز می‌کند. اگرچه عالم‌زاده در حوزه‌ی عمران و شهرسازی صاحب دانش و تجربه‌ است، این نوشتار اما آغاز یک گفت‌وگوی دیگر است که احتمالا ادامه خواهد یافت و بدون پاسخ نمی‌ماند. پاسخ مثبت و منفی مد نظر ما نیست. کرمان در آستانه‌ی یک حرکت تازه در جهت غنا بخشیدن به ساخت و سازهای جدید و فرهنگ نوین شهری قرار گرفته است. باید منتظر ماند و این سمت‌وسوهای تازه را دید و آزمود. متن نوشته‌ی دکتر کورش افضلی دکترای شهرسازی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان را در ادامه بخوانید.

 

 

در هیاهوی تبلیغات انتخاب اعضای شورای شهر کرمان،‌ کاندیداها چنان حرف می‌زدند که آرمان‌شهر کرمان را دست‌یافتنی می‌دانستند. کاندیداها هرکدام دارای رویکرد متفاوتی بودند. یکی دم از شهر پاسخگو برای جوانان، زنان،‌کودکان و . . . . می‌زد؛ دیگری اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام را مطلوب خود می‌دانست. یکی دیگر به رفع مشکل بافت تاریخی، فرسوده و غیررسمی شهر کرمان توجه داشت. یکی نیز از شهر گردشگرپذیر سخن به میان می‌آورد. همین‌طور می‌توانیم یک فرهنگ شعار را در این دوره از انتخابات شورای شهر کرمان نوشت. شعار، شعار، شعار. بالاخره روز رأی‌گیری رسید؛ مردم براساس درک حداقلی که از توان و برنامه‌های کاندیداهای شورای شهر پیدا کردند توانستند اسامی تعدادی را بر روی برگه‌های رأی بنویسند. نهایتا ۱۱ عضو شورای شهر مشخص شد. این ۱۱ نفر با رویکرد غیر جامع و گذشته‌نگر، تعدادی کاندیدا را جهت شهرداری، و مفید برای تحقق شعارهایشان به سوی خود کشاندند. یکی دکتر، دیگری مهندس، و یکی نیز شهردار دو دهه‌ی گذشته همین شهر کرمان بودند. هر کدام از این پنج کاندیدای نهایی شروع به توضیح برنامه‌ی خود به صورت گزارش نوشتاری، بیان غیرتصویری و یا بیان تصویری نمودند…

اما این شهردار دارای چه ویژگی‌هایی است؟ دارای چه برنامه‌ای در حوزه حمل و نقل(انسان‌محور)، اسکان غیررسمی و بافت تاریخی، گردشگری شهری، حفاظت از منابع طبیعی، فضای سبز و تفریحی‌، خیابان‌های منظم، میدان‌های جذاب، رستوران‌ها، کتابخانه‌ها، تئاترها، سینماها،‌ حفظ اراضی کشاورزی،‌ ایجاد مراکز تجاری، بازارهای پیاده و امن، ‌مراکز محله‌ای و اجتماعی با داشتن فضاهای ورزشی،‌آموزشی، ‌مذهبی، تجاری روزانه و . . .، مراکز ورزشی در تمامی نواحی، مناطق و مقیاس شهری، ‌احیاء مراسم‌های مذهبی در مسجد جامع و امام،‌ و نظایر آن است. این شهردار چه منابع درآمدی پایدار و ناپایداری را برای اجرای پروژه‌های عمرانی و غیرعمرانی شهر تعریف عملیاتی کرده است. از چه نوع روش‌های حقوقی برای کم کردن موانع و یا برطرف کردن موانع اجرای طرح‌های تفصیلی شهر و بافت کهن، برخوردار است. آیا بنیان‌های حقوقی نهاد و سازمان شهرداری را خوب مشخص کرده است؟ این شهردار آیا دارای توان بازاریابی در جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی هست؟ شهردار کرمان که توسط شورای شهر انتخاب شده دارای خود پایش یا خود کنترلی است؟ آیا به محض عدم توانایی اجرای برنامه‌های (‌نانوشته) ‌و شاخص‌های ارزیابی برنامه فوق، امکان استیضاح را برای خود فراهم کرده است؟

 

رویکرد جدید در شهرداری کرمان

چند جمله فوق نشان می‌دهد که شهرداری کرمان باید برای رفع مشکل‌های متعدد شهری در موضوعات فوق، رویکرد پیشروانه‌ای نیز داشته باشد. رویکرد پیشروانه باعث ساختن شهری جدید در دل شهر با هویت کرمان است. شهردار برای ساخت شهر جدید کرمان باید دارای رویکرد شهردار و مدیر آینده‌ساز باشد. شهردار کرمان به تنهایی نمی‌تواند فقط آینده‌نگر باشد. این شهر نمی‌تواند، شهرداری با رویکرد حال‌نگر و یا گذشته‌نگر داشته باشد.

 

شهر کرمان چه نوع شهری است؟

شهر کرمان دارای مسئله ازدحام ترافیک و ازدحام ماشین وسایل نقلیه موتوری در خیابان‌های مرکزی آن است. مسئله ترافیک این شهر با هزاران پل هم قابل حل نیست. مسئله ازدحام ترافیک شهر با تعریض و ساختن کیلومترها راه هم قابل برطرف شدن نیست. هر اندازه عرض معابر و پل‌های شهر کرمان بالا رود، تقاضای سفر در داخل این فضاهای حرکتی اتومبیل هم بالا می‌رود؛ بنابراین راه حل مشکل ازدحام ترافیک شهر کرمان، ‌راه حل فیزیکی نیست. راه حل مشکل ازدحام ترافیک کرمان راه حل اجتماعی –  فرهنگی است. این راه حل باید از بالا و پایین به سمت حضور حداکثری شهروند پیاده در خیابان‌ها،‌کوچه‌ها و میدان‌های شهر باشد. فضاهای محدودی از شهرکرمان وجود دارد که بر روی اتومبیل بسته شود. ولی احداث زیرگذر میدان آزادی به کرمانی‌ها و مدیران شهری یادآوری کرد که می‌توان با محدود کردن حضور ماشین به خیابان شریعتی و سایر فضاها، مردم به دنبال مسیرهای دیگری جهت رفع مشکل خود باشند. به محض این‌که امکان حضور ماشین به خیابان شریعتی کم شود و یا جایگزین حضور ماشین وسیله حمل و نقل عمومی، ‌دوچرخه و مسیر پیاده تعریض شود، گروه‌های اجتماعی با فرهنگ جدید وارد این خیابان می‌شوند. یا خیابان‌های امام،‌ ابوحامد، ‌باهنر،‌ زریسف، اقبال،‌ خواجو،‌ بهمنیار، امام جمعه، هزارویک‌شب و بقیه‌ی خیابان‌ها با محدودیت حضور اتومبیل مواجه شوند، حضور شهروند پیاده بیشتر می‌شود. حضور این عنصر اساسی شهر، جنب و‌جوش و خرید و فروش را بالا می‌برد. ماشین‌ها در داخل پارکینگ خانه‌ها می‌مانند. دوچرخه‌ها وارد شهر می‌شوند. سلامت روانی و بدنی شهروندان بوجود می‌آید. با سلامت روحی– روانی و بدنی شهروندان، تغییر در رفتارهای اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی ساکنین شهر کرمان نیز شکل می‌گیرد. با تغییر چنین رویکردی برند جدیدی در سیستم حمل و نقل و  نظام حرکت و دسترسی در شهر کرمان بوجود می‌آید.

این برند، نگاه منفی را از شهر کرمان برمی‌دارد و نگاه مثبت گردشگرپذیر (‌با جنبه‌ها و اهداف مختلف) شکل می‌گیرد. البته این یک ایده است‌که باید با توانمند سازی مدیران و ساکنین شهر همراه شود.

در این شرایط، شهر چه باید بکند؟ جواب من: شهردار باید رویکرد و جهان‌بینی خود را عوض کند. شهردار باید استراتژیک محور شود.

شهردار باید راهبردهای تهاجمی را انتخاب کند. شهردار باید درک حداکثری از این نوع نظام حرکت و دسترسی را در شهر کرمان پیدا
کند.

رویکرد جدید در بازآفرینی بافت کهن شهر کرمان

شهردار کرمان اگر بخواهد در سایر بخش‌ها نیز آینده‌ساز باشد باید بافت کهن شهر کرمان را از این بی‌برنامه‌گی نجات دهد. بافت کهن شهر کرمان دارای آلبومی از مداخله‌های بی‌جا و بی‌ارتباط با ارزش‌های نهفته در آن است. بافت کهن شهر کرمان در تمام دوره‌ها از مدیران حال‌نگر و گذشته‌نگری برخوردار بوده است. رویکردی که در چند سال گذشته در دولت تدبیر و امید نیز با آن مواجه شده‌ایم، یکی از برگ‌های آن آلبوم است که از جامع نگری برخوردار نیست. هر چند این دولت توانسته به صورت قطره چکانی چند پروژه‌ی بزرگ غیرمرتبط و چندین رفتار نسبتا خوب ( مرمت بازار، موزه حیاتی، برنامه پیاده راه کردن میدان مشتاق پیاده راه کردن ادامه خیابان ایرانمنش) را در این بافت شکل دهد، ولی همچنان بافت کهن به حال خود رها است. بافت کهن شهر کرمان دارای گستره‌ی عظیمی از بناهای بی‌کیفیت است. این بناهای بی‌کیفیت در مقابل ارزش‌های این بافت به صورت انگل‌های این دوران تمدنی هستند. بناهای چند طبقه تهدیدی جدی برای کلیت بافت محسوب می‌شوند. این بناها به واسطه‌ی درک حداقلی نهادهایی چون شهرداری و میراث فرهنگی از ارزش‌های نهفته در این بافت، ایجاد شده‌اند. اداره کل راه و شهرسازی نیز با وجود رویکرد خوب بازآفرینی شهری توانایی ایجاد تولید برنامه‌ای راهبردی – عملیاتی با هماهنگی شهرداری و میراث فرهنگی را ندارد. این چرخه‌ی معیوب کنترل نظارت در مقابل ساکنین مالکین کم‌توان و مالکین فراری، از سرمایه‌گذاری در املاک واقع در این بافت با ارزش، سلسله‌ای از مسئله شدن از جنس پیچیده سازمان‌یافته را به وجود آورده است. جهت برون‌رفت مسئله بافت کهن از نظام مدیریت شهری کرمان، باید یک انقلاب و یا رویکرد واقعی بازآفرین شهری بوجود آید. در این فضایی که مدیریت عالی استان برای نهادهای دولتی بوجود آورده، می‌توان گفت که بازآفرینی شهری در بافت کهن و کل بافت‌های غیر رسمی و فرسوده شهری، قابلیت امکان‌پذیری دارد. در صورتی که تمام مدیران شهری اندیشه و پشتکار مدیریت عالی استان را درک کنند و خود به سوی آن حرکت کنند، بازآفرینی شهری پدیده‌ای دست یافتنی می‌شود. بازآفرینی شهری باید در سطح اندیشه ساکنین، مدیران و سرمایه گذاران رخ نماید. در اینجا نیز تغییر رفتار یکی از اصلی‌ترین نیاز شهرداری با کمک سایر نهادهای مرتبط با نظام بازآفرینی و مرمت شهری بافت کهن شهر کرمان است.

 

آرامش محلات را به هم زدهاند

بخش دیگری که در شهرداری کرمان باید به دنبال آن باشد جلوگیری از تعرض ساختمان‌های بلند به حریم خصوصی و ممانعت از حرکت از رفتن به سوی شهر غیر انسانی است. ضابطه‌ی تراکم و سطح اشغال در شهر کرمان باعث شده که مدیران مرتبط در حوزه شهرسازی به سمت کور فضایی حرکت کنند. به عبارتی مدیران شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی با ضوابط چند سال گذشته خود باعث شده‌اند که ساختمان‌های بلند در خیابان‌های اصلی، کوچه‌ها و محله‌ها،‌آرامش محله‌ها را به هم بزنند. ساکنین شهر کرمان آپارتمان‌نشین و یا برج‌نشینی را دوست ندارند. گروه کمی که تا رسیدن به تمکن مالی در ساختمان‌های بلند زندگی می‌نمایند، دوست دارند در بافت‌های هماهنگ ساختمانی به سر ببرند. ساکنین محله‌های شهری کرمان دوست دارند که بچه‌های خود را به فضاهای سبز و تفریحی وارد سازند. کوچه‌های پر درخت با سایه در تابستان داشته باشند. منابع آبی کرمان محدود است. با این نوع آپارتمان‌سازی شهر کرمان می‌تواند بالای سه میلیون جمعیت در خود جای دهد. این شهر در این اقلیم و منابع آبی تنها می‌تواند جمعیتی بین ۵۰۰-۷۵۰ هزار  نفر را در خود جای دهند. چرا چنین تراکم ساختمانی برای حصول درآمد ناپایدار و پاسخ‌دهی به تعدادی سرمایه‌گذار محدود داده می‌شود؟ خیابان‌ها و کوچه‌های شهر کرمان می‌توانند با تراکم ۳-۶ طبقه جمعیتی حدود یک میلیو ن و پانصد هزار نفر را در خود جای دهد. برای این شهر می‌توان خدمات لازم را با ایجاد محله‌های واقعی ایجاد کرد. با ایجاد خدمات و رعایت تراکم ساختمانی براساس قانون لاضرر و رعایت حقوق همسایه به سمت شهر اسلامی می‌توان حرکت کرد. این شهر، شهر عدالت می‌شود.

 

نظام واقعی مدیریت محلهای ایجاد شود

بنابراین شهردار باید نظام محله‌ای را در شهر کرمان شکل دهد. با شکل‌گیری نظام محله‌ای،‌ محله‌های خودکفا به وجود می‌آیند. در صورتی‌که  امور محله در اختیار ساکنان محله قرار گیرد، ‌آن‌ها به دنبال برنامه و طرح طراحی شهری محله خود می‌روند. آن‌ها با ضوابط شهرسازی که طرح تفصیلی واقعی در اختیار آن ها قرار می‌دهد،‌ به دنبال احداث ساختمان‌های هماهنگ می‌روند. آن‌ها با خودیاری خود، به احداث بوستان‌ها، فضاهای ورزشی متعدد، واحدهای تجاری، مسجد،‌ مرکز بهداشت و نظایر آن می‌پردازند. اگر شهرداری کرمان در طول چهار سال مدیریت خود درصدد شکل‌دهی تمام محله‌های شهر کرمان باشد و به صورت نمونه نظام مدیریتی چند محله خاص را نیز با یارانه‌های خود، راه اندازی کند، گام بسیار بزرگی را برای آینده‌سازی شهر کرمان برداشته است. شهرداری کرمان در شکل‌دهی نظام محله‌ای همچون شهرداران قبلی نباید شعار بدهد. باید نظام واقعی مدیریت محله را براساس تجربه سایر شهرهای ایران که در حدود ۱۵ سل گذشته پیشرو بوده‌اند، راه اندازی کند.

 

رویکرد جدیدی

به نظام مالی در شهر کرمان

شهرداری کرمان باید در حوزه‌ی مدیریت مالی به برون‌سپاری و خود‌کفایی خرده محدوده‌های شهری توجه کند.  شهردار کرمان باید پروژه‌های اقتصادی پویا را با کمک سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی عملیاتی سازد. در صورتی که شهردار کرمان برنامه راهبردی – عملیاتی شهر و شهرداری را تدوین کند؛ امکان‌پذیری سرمایه‌گذاری به موازات اجرای سایر برنامه‌ها بالا می‌رود. در صورتی که شهرداری به منابع درآمدی موجود خود دلخوش باشد، نمی‌تواند تغییر خاصی را در فضای شهر کرمان باعث شود.

 

خدمات جدید به شهروندان ارایه شود

شهردار کرمان باید در چارچوب برنامه راهبردی – عملیاتی شهر و شهرداری به سمت هماهنگی در اجرای پروژه‌های توسعه شهری حرکت کند. شهرداری باید حداکثر پیگیری را در اجرایی شدن برنامه عملیاتی بخش فرهنگ، ورزش، درمانی، ‌زیرساخت‌های شهری، میراث فرهنگی، فضاهای مذهبی، گردشگری و پذیرایی،‌ مسکن مددجویان اجتماعی، تسهیلات پرداختی به بخش مسکن و نظایر آن از خود نشان دهد. همچنین شهرداری باید خدمات شهری نوآور و جدیدی به شهروندان ارائه سازد. حفاظت و توسعه فضای سبز، ‌جمع‌آوری زباله، تمیز کردن شهر، پیرایش منظر شهری و سایر خدمات را به صورت نوآورانه‌ای ارائه دهد. شهرداری برای ارائه‌ی خدمات باید خود را مجهز به آخرین تکنولوژی روز دنیا کند.

 

حوزه طراحی شهری

و معماری تقویت شود

شهرداری کرمان باید در حوزه معماری و طراحی شهری در چارچوب برنامه راهبری – عملیاتی شهر و شهرداری اقدام کند. معماری و طراحی شهری کرمان را از حوزه‌ی کمی به سمت حوزه‌ی کیفی سوق دهد. معماری کرمان در حال حاضر از عدم فهم و درک فضا رنج می‌برد. معماری ساختمان‌های جدید با تقلید شدید همراه هستند. تقلید از معماری کج سلیقه و بساز و بفروش. ساختمان‌هایی که در حال حاضر ساخته می‌شوند از قطعات یک شکل و عمدتا از پلان و نمایی با حداقل تنوع و آسایش فضایی برخوردارند. ساختمان‌هایی که ساخته می‌شوند بیشتر نقش سرپناه را به خود گرفته‌اند. معماران نیز به یادگیری و تولید معماری تقلیدی و بساز بفروشی می‌پردازند. معماران، گروگان سازندگان و بساز بفروش‌ها شده‌اند. مردم نیز بواسطه عادت به فضاهای ساخته شده از سلیقه حداقلی در معماری و خلق فضای سکونت و خدماتی برخوردار شده‌اند. نظام معماری، نظامی کمی‌گرا و ساده‌نگر شده است.

این معماری در مواجهه با فضای شهری از خود خواهی و تک‌روی سود می‌برد. فضای شهری انواع شکل‌ها و فرم‌های معماری در بدنه‌های خود دارد. طراحی شهری در کرمان جهت نظم بخشی به فضاهای شهری نادیده گرفته شده است. نهاد نظام طراحی شهری در کرمان، کم رونق است. این نهاد که به وسیله اداره کل راه و شهرسازی، شهرداری،‌ معاونت امور عمرانی استانداری و میراث فرهنگی باید سازماندهی شود، به بی‌راهه می‌رود. نهاد طراحی شهری کرمان همچون نهاد برنامه‌ریزی شهری که دست قدرت‌های بزرگ تصمیم‌گیر است، ‌توان نظم‌دهی به نظام‌های طراحی شهری خیابان‌ها، کوچه‌ها و میدان‌ها و فضاهای عمومی را ندارد. عناصر تولید کننده‌ی ابزارها و ضوابط نظم دهنده به عناصر نظام‌های طراحی شهری کرمان، درک حداقلی از ضرورت این نظم و وحدت بخشی در فضاهای شهری دارند. نهاد تولید ضوابط، معیوب است. نهاد کنترل کننده ( شهرداری،‌ سازمان نظام مهندسی، ادره کل راه و شهرسازی و میراث فرهنگی) نیز ابزار ناکارآمدی در نظم‌دهی به تمام عناصر نظام‌های طراحی شهری دارند. سازمان نظام مهندسی به یک سری اقدام و فعالیت، برای رتق و فتق کردن امور تعدادی  مهندس تبدیل شده است. این نظام از عقب مانده‌ترین نظام‌های نظام مهندسی کشور در حوزه شهرسازی و طراحی شهری است. این نظام نمی‌گذارد گروه شهرسازی نظام مهندسی شکل بگیرد. قدرت‌های زیادی در این گرفتاری دخیل هستند. قدرت‌هایی از جمله گروه‌های شش‌گانه، عدم خواست هیئت مدیره جهت توجه به شهرسازی و طراحی شهری، عدم توجه شهرداری به ضرورت شکل‌گیری نهاد حرفه‌ای خصوصی قدرتمند شهرسازی، ‌عدم خواست شهرسازان و عدم مطالبه حداکثری و اعتراضی آن‌ها به چرایی عدم شکل‌گیری گروه شهرسازی، و سایر عناصر در این عدم پیدایش گروه شهرسازی در نظام مهندسی موثر بوده‌اند. با وجود شکل‌گیری گروه شهرسازی نظام مهندسی، نمی‌توان امیدی به نظم بخشی،‌ وحدت و هماهنگی در فضاهای شهری داشت. چون با یک گل هم بهار نمی‌شود. در این شرایط، شهردار باید فراخوانی گسترده در چگونگی نظم بخشی به خیابان‌ها و میدان‌های شهر بدهد. شهردار باید با نقش آموزش به ساکنین، سازندگان، طراحان و مدیران به اصلاح قواعد و ضوابط نظم‌دهنده به فضاهای شهری وارد فرآیند تولید اسناد  طراحی شهری کرمان شود. پس از آن این اسناد ارزشمند تولید شده را با جدیت اجرایی سازد. با اجرای این اسناد در حدود ۳۰-۴۰ سال آینده ثمره تلاش«شهردار این زمانی» به بار خواهد نشست.

چنین رویکردی توسط شهردار کرمان، به سمت رویکرد اقتصاد مقاومتی و درون‌زای کرمان حرکت می‌کند. این رویکرد می‌شود، رویکرد شهرسازی و طراحی شهری بومی کرمان. این رویکرد قابل ارائه می‌شود به تمام دنیا و شهرهای ایران.

شهردار محترم کرمان وارث شهری بی‌نظم است. شهردار جدید کرمان در زمانی سکان‌دار مدیریت شهری شده است که مسئله‌ها زیاد هستند. شهردار کرمان در این دوره‌ی زمانی با اندیشه‌ها و رویکردهای خوب و بد زیادی مواجه می‌شود. رویکرد خوب از این نظر که مدیریت عالی و به تبع آن تا حدودی مدیریت‌های میانی و خرد در اندیشه تغییر وضعیت موجود هستند. رویکرد بد نیز،‌ اندیشه‌ها و تفکرات کوته بینانه و غیر قابل اجرایی و  یا برگشت به گذشته و عدم توجه به انسان نیز در شهر و استان کرمان زیاد است. اندیشه‌های بد نمی‌دانند که دوره‌ی تخریب رضاخانی بافت تاریخی و غیرتاریخی شهر به سر آمده است. توجه به ماشین و خیابان کشی در بافت میانی شهری هیچ دردی و مسئله‌ای را حل نمی‌کند. این شهر در درون خود، وسیله‌ی حمل‌ونقل عمومی، مسیر پیاده و دوچرخه، ‌بدنه‌هایی منظم و هماهنگ در حاشیه‌ی خیابان‌ها،‌ فضاهایی برای گفت‌وگو و گردش و خرید،‌ فعالیت و پیشه‌هایی کارآمد و سودآور و بالاترین قیمت ساختمان را مطالبه می‌کند.

 

رویکرد جدید به درآمدهای پایدار در شهر کرمان

شهردار محترم باید با اندیشه‌ای استراتژیک به تولید درآمدهای کوچک و بزرگ، همت گمارد. درآمد پایدار فقط ساختن کارخانه آسفالت، کارگاه مصالح عمرانی و ‌مجتمع‌های تجاری نیست. درآمد پایدار باید از خلق فرصت‌های جدید به دست آید. درآمد پایدار باید از منابع بی‌شمار به نهاد مالی شهرداری سرازیر شود. منابعی از برون سپاری، ‌مالیات بر ارزش افزوده،‌ خودکفایی محله‌های شهری، حذف هزینه‌های غیر مرتبط و بالا بردن بهره‌وری، نیروی انسانی کارآمد و نظایر آن می‌توانند شهرداری را به سمت واقع‌گرایی تولید ثروت پایدار سوق دهند. ثروت‌هایی که توسط اندیشه‌ی استراتژیک محور شهردار حاصل می‌شوند. این ثروت‌ها خود می‌توانند به درآمدهای پایدار و همیشگی تبدیل شوند. از جمله‌ی این ثروت‌های پایدار را می‌توان به بهره‌وری حداکثری در مصرف آب و در کاشت و حفاظت از فضای سبز نام برد. بهره‌وری آب با اندیشه و توجه به ارزش هوای گرم و خشک کرمان و خشکسالی‌های متعدد و بزرگ شدن شهر و عدم پاسخگوی منابع تامین موجود شهر کرمان، خود به یک ارزش انسانی و ملی تبدیل می‌شود. آب در کرمان ارزش حیاتی دارد. ارزش آب را تنها شهردار با راهبردهای بهره‌وری و صرفه‌جویی به مردم می‌تواند گوشزد کند. نظام مدیریت شهری باید با داشته‌های خود حداکثر بهره‌وری را مد نظر قرار دهد. با توجهی که به اصل و ارزش بهره وری می‌کند، درصدد تولید منابع جدید و استفاده از این منابع در صورت نیاز برای رفع احتیاجات ساکنین و فضاهای شهری برآید.

 

رویکردهای جدید

 به سایر موضوعات شهری

شهردار کرمان علاوه بر این چند موضوع اصلی که با توجه به تصویر ذهنی مردم و اندیشمندان شهری از جمله موضوعات اصلی شهر کرمان است، باید در اندیشه‌ی موضوعاتی چون مصالح ساختمانی، مواد اولیه در اجرای پروژه‌های عمرانی، ‌نوع درختان و چمن،‌ چگونگی تولید تابلوها، رنگ مورد نیاز در شهر کرمان، حفاظت کوه، جنگل ها، بازیافت زباله، آب،‌ ماشین آلات راه سازی، آتش نشانی، کیفت عناصر و تجهیزات گورستان و غسالخانه، ایمنی پمپ بنزین‌ها و تاسیسات نفتی و بنزین و گازوئیل، تاسیسات و بهداشت آب، برق رسانی به فضاهای شهری، بهداشت فضاهای شهری، توالت عمومی، مبلمان شهری،‌ مقاومت سازه‌های بزرگ مقیاس و کوچک مقیاس شهری، زیبایی ورودی‌های شهر، مجوز، کنترل و نظارت بر پیشه‌ها و حرفه‌ها، پذیرایی خیابانی و یا سد معبر و صدها موضوع این چنینی نیز باشد. شهردار در این فضای پر مسئله شهر کرمان نمی‌تواند خود در درون یک فضای بسته‌ی تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری قرار گیرد. شهردار کرمان باید از تمام ظرفیت‌های اندیشمندی و حرفه‌ای شهر، استفاده کند. شهرداران ، مدیران قبلی و موجود شهری نیز با تکنیک‌های حداقلی از این ظرفیت استفاده کرده و می‌نمایند. ولی استفاده از دیدگاه اندیشمندان و حرفه‌مندان، خود ساز و کار دیگری می‌خواهد. این گروه، می‌دانند که چگونه شهر را نظم دهند، ‌درآمد شهرداری را پایدار سازند، محیط شهری را متعادل و پایدار نمایند. سازمان مدیریتی شهر را با رویکرد شهردار استراتژیک محور همراهی کنند. رویکرد استفاده از نهادهای آموزشی و حرفه ای، رویکرد تعاملی و صبورانه است. هیچ گروه وصنفی با دستور شهردار وارد تعامل نمی‌شوند. شهردار صبور و کوشا باید بداند دغدغه هر گروه و صنفی براساس توان شهرداری چه می‌باشد. گروه‌های فوق نیز باید اطمینان خاطر داشته باشند که هر هزینه‌ای از زمان و دانش خود می‌کنند، در نظام مدیریت شهری کرمان اثرگذار است. باید اطمینان پیدا کنند که شهرداری تعامل‌گرا بر نهاد مدیریت شهری کرمان استقرار یافته است. باید اطمینان یابند که شهرداری پاسخگو وارد نظام مدیریت شهری کرمان شده است. باید در هر محفل و گفتمانی از قدرت‌ها و ضعف‌های شهر و شهرداری به صورت مستند و سازنده‌ای سخن به میان آید. شهردار نیز به این جامعه فرهیخته ببالد و گروهی را پیگیر این نقدها بسازد.

شهردار کرمان برای رفع مشکلات و ساختن شهری پایدار و الگو در این دوره‌ی چهار ساله باید رویکردی کاملا متفاوت از شهرداران قبلی و حتی بسیاری از شهرداری‌های کشور داشته باشد. شهردار کرمان باید برنامه‌ی اختصاصی خود را برای شهر تاریخی و خاص کرمان داشته باشد. شهردار کرمان باید ابتدایی‌ترین اقدام خود را به تولید برنامه راهبردی – عملیاتی شهر و شهرداری کرمان متمرکز سازد. این برنامه باید اهداف و راهبردهای اصلی و کدهای عملیاتی را برای رفع هر مشکل و یا تولید محصول جدیدی برای ساختن شهر جدید کرمان کند.

صفحه (۸) ویژه: