محمدرضا حیدری در گفت‌و‌گو با استقامت مطرح کرد:
در تئاتر تجربی درست و غلط بی‌معنا است
رضا شمسی– «همه چیز می‌گذرد تو نمی‌گذری» نام نمایشنامه‌ای از محمد چرمشیر است که محمدرضا حیدری آن را کارگردانی کرده است و چند روزی بیشتر از شروع آن در سالن «استاد علی کهن» نمی‌گذرد. این تئاتر تا ۳ شهریورماه در همین سالن در «آموزشگاه آرین» اجرا دارد که در پارک مطهری واقع است.
حیدری این کار را به تنهایی بازی می‌کند، متنی که ذهنیتی مغشوش و تنها اما سیال را روایت می‌کند. حیدری خود را به شکل تیپیکال یک دلقک گریم کرده است، میزانسن را هم در ادامه‌ی محتوای متن، متحرک در نظر گرفته و طراحی صحنه‌اش نیز با طنز گریم دلقک هماهنگ است.
بعد از پایان اولین اجرا فرصتی دست می‌دهد تا با او کوتاه گفت‌و‌گو کنم. احساس می‌کنم به سوالات من هم با لحن نقشی که تا چند دقیقه قبل بازی کرده، پاسخ می‌دهد؛ شاید از بسکه در نقش خود فرو رفته.
این متن برای خواندن نوشته نشده
محمد رضا حیدری در پاسخ به اینکه از او می‌خواهم تا دلایل انتخاب متنش را برایم توضیح دهد، می‌گوید: مسلما آقای چرمشیر نمایش‌نامه‌نویس توانمند کشورمان هر متنی که می‌نویسد برای اجرا می‌نویسد و این متن هم تنها برای خوانده شدن نوشته نشده و برای اجرای نمایشی نوشته شده و حالا یکبار هم قرعه‌ی آن به نام من افتاده!
این کارگردان خوزستانی می‌افزاید: در این دو سالی که به کرمان آمدم، تقریبا با ۱۴۰ متن درگیر شدم و مردد بودم که از بین این همه کدام را انتخاب کنم.
او که فعالیت نمایشی خود را به صورت جدی از سال ۸۰ آغاز نموده در انتخاب این متن به امکانات نمایشی و شرایط شخصی خود و گروهش نیز اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد:
فاکتور زمان و ضرورت اجرای یک متن در یک مقطع خاص نیز همواره برای من اهمیت داشته و در این مورد نیز مهم بوده است.
حیدری در توضیح بیشتر حرف خود می‌گوید: این متن حدود ۶ یا ۷ سال قبل و در حوالی سال ۸۸ نوشته شده است و من همان‌وقت آن را خواندم. اما صراحتا بگویم که در آن زمان چندان نفهمیدمش، اما در بازخوانی دوباره‌ام به ادراک و تحلیل متفاوتی از آن رسیدم؛ در این فاصله هم خود تغییر کرده بودم و هم محیط اطرافم و در مجموع اجرای آن را در زمانه‌ی اکنون ضروری یافتم.
تئاتر یک هنر خاص است
کارگردان «همه چیز می‌گذرد تو نمی‌گذری»، برداشت خود از تئاتر را در مقایسه با دیگر هنرها توضیح می‌دهد و بیان می‌دارد: «در زمانه ما اغلب هنرهای دیگر به شکل‌های متنوعی سبک‌های مختلف را در خود جای داده‌اند و با استفاده از این امکان، مخاطب عام‌تری را جذب می‌کنند. اما تئاتر یک هنر خاص است و اگر ما این فرض را قبول کنیم، منطقا به این نتیجه می‌رسیم که دغدغه‌ی تئاتر دیدن، دغدغه‌ی پیچیده‌ای است و لااقلش این است که اندیشه‌ورزی و درگیری با پرسش‌های متعدد را با خود دارد.
او ادامه می‌دهد: با این مقدمه سعی کردم تماشاگر خود را با اعجاب روبرو کنم و از این طریق او را جذب نمایم و فکر می‌کنم، نمایشنامه‌ای که انتخاب کردم، هم این خصلت را داشت و به خاطر همین خصلتش مرا در اجرا نیز به سمت خود کشید.
محمد رضا حیدری که خودش را یک هنرمند تجربه‌گرا می‌داند، معتقد است: در بین آثار آقای چرمشیر نمایشنامه‌ی انتخابی ما هم به شدت یک متن تجربی است.
او می‌گوید: حتی به لحاظ اجرا نیز من از یک فضا و میزانسن تجربی استفاده کرده‌ام. در حالیکه چند اجرای دیگری که تا کنون از این متن شده، همه در فضای بسته و عموما با میزانسن نشسته و ثابت بوده است؛ مثلا پشت یک میز با نور بسته. توجیه آنها هم این بوده که به دلیل روایت شلوغ و سیال متن، ما مجاز نیستیم اتفاق دیگری را بر آن اضافه کنیم.
این بازیگر ادامه می‌دهد: من البته ۱۸۰ درجه با این دیدگاه فاصله دارم و به همین دلیل میزانسن پر تحرک را برای این کار برگزیدم.
تکرار و تعلیق انسان بن‌مایه‌های اصلی کار هستند
حیدری با بیان این نکته که او و گروه همراهش از بهمن ماه سال گذشته درگیر اجرای این نمایش می‌باشند، اظهار می‌دارد: در این مسیر چند ماهه، از حفظ کردن متن، تا اتود زدن‌های متعدد، مثل با چشم بسته بازی کردن، یا ایده‌ی استفاده از یک کمک بازیگر و … همه را تجربه کردیم و در نهایت به این شکل از نمایش رسیدیم. حتی به بچه‌های نور و موسیقی هم توصیه کردم که بگذارند حال صحنه آنها را دریابد. به درست و غلط بودن هم فکر نمی‌کنم، چون شیوه‌ام یک شیوه تجربه‌گرا است و در این شیوه درست و غلط بی‌معنا است.
این تحصیل‌کرده‌ی بازیگری، «تعلیق انسان و تکرار» را دو بن‌مایه‌ی اصلی نمایش خود می‌داند و معتقد است: اگرچه در این نمایشنامه از افراد یا وقایع اجتماعی و تاریخی نامی به میان می‌‌آید اما می‌توان معنای عمیق‌تری از آن مراد کرد که بر همان تعلیق و تکرار انسان اشاره دارد.
گفتنی است محمدرضا حیدری کارگردان و بازیگر تئاتر که پیش از این، آثاری مثل «نمی‌دونیم چرا اینا رو به شما میگیم»، «گلف» «وقتی غذا شور می‌شود»، «آینه‌های زخمی»، «غروب روزهای آخر پاییز»، «مهره پنجم» و «شیر در زنجیر» را به صحنه برده است، متولد ۱۳۶۴شهرستان مسجد سلیمان استان خوزستان است و تاکنون نویسنده ۱۰ اثر نمایشی بوده است. «همه چیز می‌گذرد تو نمی‌گذری» آخرین اجرای او است و در این کار نفیسه افشار، به عنوان تهیه کننده، محمد جعفری؛ دستیار کارگردان، سحر وزیری؛ مدیر صحنه، زهرا فرودی؛ منشی صحنه، فائزه سیدی؛ گریم، محمد میقانی؛ اپراتور نور، مهدی کرمی؛ آهنگساز، محمد آذرشین؛ گرافیک و عکاس و فریده امینی‌زاده به عنوان مدیر رسانه و روابط عمومی با او همراهی می‌کنند.
